Olyslaegers schrijft voor het tijdschrift Andere Sinema. Inderdaad, over film. En daar weet hij veel van. Zijn voorkeur ligt bij de niet-Hollywoodfilm, bij dat wat vroeger de auteursfilm heette, zo'n film die wordt gemaakt door een kunstenaar en niet door geld. Hoe dat zijn weerslag heeft in zijn eigen scheppende proza, is te zien aan Navel, Olyslaegers eerste roman.
Navel is een ambitieuze roman. Olyslaegers zet hoog in. Misschien wel te hoog. Hij wil niets minder dan een boek schrijven alsof het een videofilm is, een registratie voorschotelen van talloze schijnbaar onverbonden beelden, herinneringen en associaties. Gabri‰l, de hoofdpersoon, gaat op bezoek bij de Heilige Maagd. Zij blijkt reeds bevallen te zijn van een kind dat zijn naam draagt. De camera loopt.
Navel springt heen en weer tussen klassiek vertelde passages en murmelende, stotterende monologen van een moeilijk verstaanbare en nauwelijks begrijpelijke Gabri‰l. Soms kunnen we hem volgen, soms raken we de draad kwijt. Is dat misschien de bedoeling van de auteur? Hij lijkt er plezier in te hebben de lezer steeds een paar passen voor te blijven terwijl hij hem door het labyrint loodst, zodat hij telkens om de hoek is verdwenen als we zijn gidswerk het hardst nodig hebben. Op die momenten wordt Olyslaegers volstrekt hermetisch en warrig.
Op andere momenten weer niet. ‘Maar dat zijn allemaal clichÇs, al die woorden, je hebt ze allemaal al eens eerder gehoord. Zo'n vrouw als zij, die moet je filmen. Ik trap nu open deuren in voor jou… Ik heb lang op haar gejaagd, ja sorry, het klinkt seksistisch, ik weet het, hee pas op: ik gruwel van die macho’s. Maar toch: zij moet veroverd worden, als groot wild. Op zijn Hemingways… of nee… op zijn Hitchcocks…’
Olyslaegers wordt beschouwd als het grootste talent van Belgi‰. Aan Navel (1994) is dat nog niet helemaal te zien. Gelukkig heeft hij inmiddels meer van zijn kunnen getoond.
Dichters & Denkers
Groot wild
Jeroen Olyslaegers, Navel. Kritak. Voor Ÿ 7,95 bij De Slegte. ..LE In Belgi‰ is alles beter. De literaire prijzen worden er uitgereikt door de mooiste en slimste vrouw van het land, de smaak is er een stuk beter (lijkt het), en wat de schrijvers betreft zitten ze er ook goed. Ook de zogenaamde ‘jonge schrijvers’ zijn in Belgi‰ beter dan hier. Neem nou de jongste jonge schrijver van Vlaanderen, Jeroen Olyslaegers. Hij is inmiddels alweer dertig jaar, dus niet zo jong meer als Grunberg - maar Grunberg is ook geen jonge schrijver.
www.groene.nl/1998/12