Terwijl in de periode 2005- 2012 de uitstoot van fijnstof door de industrie sterk afnam, vooral door de toepassing van filters, is er sinds 2012 weer sprake van een toename: van 3,43 miljoen kilo naar 3,67 miljoen kilo, een stijging van 7 procent. Sommige bedrijven doen alsof hun neus bloedt. ‘Wij hebben geen fijnstof’, zegt bijvoorbeeld kunstmestfabriek Yara Sluiskil.
Uit de cijfers die De Groene Amsterdammer uit de databank van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) haalde, blijkt echter dat het bedrijf in tien jaar tijd 35 procent meer fijnstof uitstootte. Ook olieraffinaderij BP in Rotterdam wil geen verklaring geven voor haar uitstootstijging van 25 procent in de afgelopen tien jaar. Het bedrijf wijst enkel op de sterke daling tussen 1990 en 2005, de periode daarvóór. Collega-olieproducent Esso meldt dat de ‘fijnstofemissies van de ExxonMobil-raffinaderij in de Botlek relatief laag zijn’.
In de top-vijftien van grootste luchtvervuilers staan óók opvallende dalers. Tata Steel in IJmuiden laat bijvoorbeeld al tien jaar een dalende lijn zien omdat de nieuwste technieken worden toegepast om de uitstoot te beperken. Maar elf van de vijftien bedrijven stootten méér uit in de laatste vier jaar.
Niemand geeft een officiële verklaring voor de trendbreuk sinds 2012. Maar bronnen binnen het RIVM en het Planbureau voor de Leefomgeving opperen dat het bestaande beleid is uitgewerkt. Op basis van de Europese Industriële Emissies Richtlijn uit 2011 zijn bedrijven verplicht de ‘best beschikbare’ schone technieken toe te passen. Om de industriële luchtvervuiling verder te verminderen, zijn echter aanvullende maatregelen nodig.
De overheid zou snel de WHO-norm voor fijnstof kunnen overnemen, die veel strenger is dan de Europese. Verder zou ze bedrijven kunnen verplichten om naast de uitstoot van PM10 ook die van het veel gevaarlijker PM2,5 te rapporteren. En de Europese Commissie zou strengere eisen kunnen opleggen aan de werkgroepen die de ‘best beschikbare technieken’ vaststellen.
Lees het volledige onderzoek of bekijk op de interactieve kaart hoe het met fijnstof zit in uw buurt.