Stemcomputers
Het artikel over stemmen per computer («De oncontroleerbare druk op de knop» in De Groene Amsterdammer van 19 juni) spreekt mij bijzonder aan. Controle achteraf is essentieel om alle partijen juist de kleine gerust te stellen. Die controle kan alleen maar als er van elke stem een papieren bewijsstuk is. Elke partij moet de stapeltjes van deze papieren bewijsstukken op de avond van de verkiezingen of in de weken daarna kunnen zien of natellen.
Het is namelijk heel gemakkelijk om in het computerprogramma in te bouwen dat (bijvoorbeeld) om de vijf keer in de source en/of in de niet te controleren executeerbare machinecode, een statement staat als: cda = cda+1 en/of ncpn = ncpn-1, dan wel lijst[i] = lijst[i]+1 en lijst[j] = lijst[j]-1. De i en de j zijn in dat laatste voorbeeld makkelijk van buiten of van binnenuit te veranderen. De kwestie is verder dat software gemakkelijk ondoorzichtig te maken is en alleen daardoor al te manipuleren, ook op afstand; voor, tijdens of na het gebruik; zelfs radiografisch.
Ik voer al vijftien jaar actie tegen stemmachines, ook tegen stemmachines op congressen en conferenties. En bij elke verkiezing heb ik ook publiekelijk bezwaar aangetekend. Tot op heden heb ik nog weinig bereikt. Toch begint het besef te komen, ook in kringen van software- engineering, waarin ik zelf als ingenieur vertoef. In de VS hebben al conferenties plaatsgevonden over dit soort manipulatiemogelijkheden bij stemmachines. Bovendien verschijnen in de wetenschappelijke pers artikelen.
Velen doen de kritiek helaas af als onzin. Het is echter geen onzin. Als het er niet was, zou ik het zelf direct en makkelijk kunnen maken en inbouwen, zonder dat iemand dat hoeft te merken. Er komen meer en meer aanwijzingen dat het ook gebeurt. Niet alleen in de stemmachinebranche maar ook in andere sectoren. Alle sectoren waar software in machines wordt gebruikt, komen in aanmerking voor manipulatie.
Stemmachines mogen best gebruikt worden om te tellen en om voorlopige uitslagen snel te berekenen. Maar elke stem moet minimaal ook op een los biljet, zoals voorheen, uitgebracht worden. De machine moet die biljetten in een gesloten stembus werpen. Die stembus kan dan gewoon geleegd worden en de stemmen kunnen dan na sluitingstijd definitief worden geteld. De burgers of leden van (kleine) partijen krijgen dan bij het controleren weer een rol en worden zo ook weer meer betrokken bij de democratische gang van zaken.
Dr. RIK MIN, Enschede
kaderlid NCPN