Het gekke is dat voor- en tegenstanders het erover eens zijn dat het verbod op negentien soorten semi-automatische gevechtswapens nauwelijks impact zal hebben op de criminaliteit in dit land. De bedoelde wapens worden gebruikt in minder dan twee procent van de gewapende misdaden. Bovendien wordt enkel de toekomstige produktie van de wapens verboden, niet het bezit van of de handel in de al bestaande.
Zowel de NRA als haar tegenstanders hechten vooral symbolische waarde aan het wapenverbod. Ze vrezen of hopen dat het de aanzet is tot een veel ingrijpender beknotting van de wapenhandel. Maar de moeizame totstandkoming van de maatregel maakt duidelijk dat elke stap in die richting verbeten zal worden bevochten. Amerika zal nog lang een land zijn waar het aantal vuurwapens even hoog is als het aantal inwoners.
Maar het wapenverbod is slechts een detail in de nieuwe wet, die de komende zes jaar ruim dertig miljard dollar extra vrijmaakt voor misdaadbestrijding. Aangezien de wet niet mag leiden tot een stijging van het begrotingstekort of tot nieuwe belastingen, zullen het vooral de sociale uitgaven zijn die er voor opdraaien. Zo kan de wet uiteindelijk een averechts effect hebben: de bezuinigingen die er voor nodig zijn maken de voedingsbodem voor de misdaad nog vruchtbaarder.
Nochtans bevat de wet ook een en ander om progressieve kiezers te paaien: voor het eerst wordt een fors bedrag uitgetrokken voor misdaadpreventie. Dit onderdeel van de wet bevat heel wat zinnige uitgaven, zoals programma’s ter bestrijding van het geweld tegen vrouwen en voor de behandeling van verslaafden. Maar in verhouding tot de noden is het een druppel op een gloeiende plaat.
Toch werd het preventiepakket door conservatieven fel bestreden. ‘Nog nooit hebben sociale uitgaven de misdaad verminderd’, zei een Republikeinse senator. Hetzelfde kan natuurlijk worden gezegd over de rest van de antimisdaadwet, die strengere straffen, meer politie en meer gevangenissen voorschrijft. Geen van de maatregelen die de VS de afgelopen decennia namen om de misdaad harder te bestraffen kon de misdaadepidemie tot stilstand brengen. Per honderdduizend inwoners zitten in de VS nu 475 mensen gevangen. Dat is meer dan in enig ander industrieel land. Toch blijft de gewelddadige misdaad groeien.
Desondanks zagen conservatieven geen graten in de 9,8 miljard dollar die de nieuwe wet vrijmaakt voor de bouw van nieuwe gevangenissen. Het tijdschrift The Progressive berekende dat, als de gevangenisbevolking in het huidige tempo blijft groeien, de helft van de Amerikaanse bevolking in het midden van de volgend eeuw achter de tralies zit. Aangezien de rest van de bevolking dan werk zal vinden in het gevangeniswezen, zal ook de werkloosheid dan zijn opgelost. Amerika zal eindelijk veilig zijn.