‘Waar je tien jaar geleden nog op allerlei regelingen kon terugvallen, ligt er nu steeds meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid’, zegt Mirjam Damveld, coördinator van Hulpdienst Hengelo, waar de brievenhulp onderdeel van is.
‘Die brieven van overheidsinstanties zijn soms echt een gruwel: kromme zinnen, slecht Nederlands, afkortingen waar niemand wat van begrijpt.’ Louis Greefhorst (68) pakt er een brief bij van de gemeentelijke belastingen. ‘Kruis aan welke inkomsten u heeft: loon, PW, uwv, svb, duo. Nou, snap jij het? Veel mensen leggen zo’n brief aan de kant. Ze weten gewoon niet wat ze ermee moeten.’
Louis zit aan een klein rond tafeltje in Kulturhus Hasselo, samen met zijn collega-vrijwilliger Mieke Klein Entink (67). Het is woensdagochtend tien uur, en het spreekuur van de brievenhulp is net begonnen. ‘Als je achterloopt met je administratie kan het heel onrustig worden in je hoofd’, zegt Louis. ‘Wij helpen deze mensen verder, zodat ze weer adem kunnen halen.’ Maar na een half uur heeft nog niemand zich gemeld. ‘Koffie?’ vraagt Mieke.
De brievenhulp is anderhalf jaar geleden opgericht in de Hasseler Es, de wijk die eind jaren zeventig is aangelegd in de Twentse gemeente Hengelo. In de berm vlak bij het Kulturhus staat een verkiezingsposter van Pieter Omtzigt. De nummer vier op de lijst van het cda heeft in Hengelo op school gezeten en hoopt in deze regio op een grote aanhang. ‘Ik weet niet anders dan dat hier cda wordt gestemd’, zegt Mieke. ‘Dat zal bij deze verkiezingen niet veel anders zijn. De kerk heeft hier altijd veel invloed gehad, en mensen zijn trouw. Toen ik mijn ouders vertelde dat ik PvdA wilde stemmen, wisten ze niet wat ze hoorden.’
Volgens haar is ‘noaberschap’ in deze buurt nog altijd een belangrijk begrip: je helpt je buren, de sociale controle is groot. ‘Tien jaar dood in huis liggen, zul je hier niet snel zien’, zegt Louis. Toch zien de vrijwilligers de behoefte aan hulp toenemen. ‘Terwijl hier vroeger veel jonge gezinnen naartoe kwamen, is de wijk inmiddels behoorlijk vergrijsd’, vertelt Mieke. ‘Die ouderen kunnen lang niet altijd meer meekomen. Digitaal een formulier invullen? Sommigen hebben niet eens een computer.’ Louis lacht. ‘Wiebes wil iedereen van de blauwe envelop af hebben. Nou, dat gaat hem voorlopig niet lukken.’
‘Waar je tien jaar geleden nog op allerlei regelingen kon terugvallen, ligt er nu steeds meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid’, zegt Mirjam Damveld, coördinator van Hulpdienst Hengelo, waar de brievenhulp onderdeel van is. ‘Of zoals we het in Twente zeggen: “Red-oe d’r met.” Mensen moeten zelf maar zien dat ze eruit komen.’ Mede daarom is de brievenhulp opgericht, net zoals de boodschappendienst, de computerondersteuning, een maatjesproject dementie en de bezoekdienst weduwen en weduwnaars – allemaal gerund door vrijwilligers. ‘Er zijn veel mensen die graag iets willen betekenen voor de medemens.’
Toch lijkt het erop dat er vandaag niemand langskomt – het spreekuur loopt ten einde. ‘Twentenaren zijn ook goed in het verbloemen van problemen’, zegt Louis. ‘Mensen schamen zich.’ Hij haalt zijn schouders op terwijl hij zijn boeltje weer bij elkaar pakt. ‘Het regent buiten, dat helpt natuurlijk ook niet echt mee.’
Het CDA haalde bij de Provinciale-Statenverkiezingen van 2015 in de Hasseler Es 24,2 procent van de stemmen