In de onlangs uitgebrachte tweede aflevering (It Is Another Tale…) staat een moderne herschrijving van Arthur Schnitzlers beroemde stuk Reigen (een ‘reidans’ van de seksen om de seks) centraal. Het stuk heet hier Rijen, het begint zwoel, blijft dat ook ruim anderhalf uur, maar verschuift de aandacht geleidelijk aan naar geestige dialogen over toneel, toneelspelen en toneelmaken, in een tijd, het nu, waarin de kunstvorm toneel zogenaamd niet meer gewenst zou zijn, althans zwaar onder druk is komen te staan.
Acteur Je kunt niet chagrijnig het toneel op, dat is godsonmogelijk.
Actrice Je moet een soort eeuwige opruimsituatie voor jezelf creëren voor je opgaat.
Acteur Misschien moet je ook iets dichter bij de inhoud…
Actrice We begeven ons in het charlatangebied van het toneelspelen.
Acteur We zitten toch geen flauwekul in elkaar te sleutelen.
Actrice Vroeger was ik veel trotser op onze voorstellingen.
Acteur Ik vind onze voorstellingen de laatste jaren beter als we ze nog niet gespeeld hebben.
Hier is een troep liefhebbende vaklui aan het woord (en aan het werk) die door somtijden vilein en venijnig bij de naam genoemde krachten (in zowel als buiten henzelf) tot ongewenste vreemdeling in het land der muzen is verklaard, en die het verdommen om zich daarbij neer te leggen. Dat is een volzin die terecht tevreden door het leven wandelt en die af en toe ook gewoon om zichzelf moet huilen. Precies zoals deze toneelavond. Collectief bedacht en geschreven en vervolgens waarheidsgetrouw en tot op het bot gelogen opgetekend door Czeslaw de Wijs. Met in voor- en achterhoofd de knellende vraag: kun je jezelf het zwijgen opleggen wanneer je zojuist het plezier in het spreken hebt ontdekt?
De makers omschrijven zichzelf als intelligente freestyle liefhebbers van teksttoneel, waarin speelplezier, de uit eigen huid gesneden verhalen, het kippenvel op de pols van de tijd, plus een ruim gevulde boekenkast op een prettige manier samenkomen. Het zijn spelers waar ik als toeschouwer bijzonder graag bij in de buurt verkeer. Keck zeggen de Duitsers dan, koen, gedurfd, stoutmoedig. Ze tuigen binnen een minuut of tien met zijn allen hun eigen toneelomgeving op, maken ons daarna honderd minuten aan het lachen en aan het twijfelen. Daarna hebben ze een toegift. Vaak met muziek. En de ene avond vertelt Margijn Bosch de novelle Bartleby (1853) van Herman Melville, over een koppige klerk. De andere avond vertelt Vincent van den Berg Worstward Ho (1983) van Samuel Beckett. Waarin een spreker zichzelf aanmoedigt om met spreken te stoppen, maar zichzelf maar niet tot zwijgen kan brengen. En dát lijkt weer het alles overstijgende thema van deze geweldige, fonkelende en troostrijke toneelavond.
It Is Another Tale Told by an Idiot speelt komende tijd in Antwerpen, Haarlem, Rotterdam, Groningen en Den Haag. barreland.nl, detheatertroep.nl, tijdelijkesamenscholing.nl
Beeld: It Is Another Tale Told by an Idiot (Jaïr Stranders).