Rome – Paus Franciscus is gekozen tot persoon van het jaar 2013 door ’s werelds beroemdste opinieweekblad Time. ‘Pope Francis’ was volgens Time belangrijker dan de digitale klokkenluider Edward Snowden omdat hij ‘er in de slechts negen maanden van zijn mandaat in geslaagd is om de perceptie van zijn kerk bij miljoenen mensen te veranderen’, aldus de toelichting.
Een correcte, maar toch ontoereikende toelichting. Want wat Jorge Bergoglio alias ‘Francesco’, zoals de Italianen hem direct liefkozend noemden, werkelijk teweeg heeft gebracht gaat veel verder dan ‘de perceptie van zijn kerk’. En waarschijnlijk is dat het best voelbaar in het land van de paus. Vanaf zijn eerste glimlach op het balkon en zijn eenvoudige buonasera is de Argentijn van Italiaanse origine de laatste morele strohalm waar iedereen zich aan vastklampt, en daar was in ieder geval Italië heel hard aan toe. Van gelovig tot niet, van links tot rechts, van arm tot rijk, van kind tot bejaarde, van gezond tot ziek, van intellectueel tot metselaar: zeg ‘Francesco’, en de glimlach breekt door.
Het plaatjesalbum van zijn gestes wordt in het nuchtere noordelijke deel van de beschaafde wereld met hoog opgetrokken wenkbrauwen bekeken. Voeten van gevangenen wassen, vermomd ’s nachts door de steegjes van Rome sluipen met de aalmoezenier van het Vaticaan om zwervers en illegalen iets warms te bieden, al dat geknuffel met zwaar gehandicapten op het plein, ach, dat zijn toch gewoon pr-stunts! Net als de keuze om niet in het pauselijk appartement te willen wonen, maar in het eenvoudige Vaticaan-hotel voor priesters op doorreis. En ‘lekker makkelijk wel’, om te zeggen dat homoseksuelen en gescheiden mensen dezelfde rechten hebben als iedereen binnen je kerk, want hoe zit het dan met de pedofiele priesters? Gaan we daar nog wat aan doen?
Maar hij is onverstoorbaar. Het lijkt Jorge Bergoglio makkelijk af te gaan: het goede voorbeeld geven. Zijn sobere presentatie, woordkeus, glimlach, uitspraken – vlijmscherp over de corruptie en de morele decadentie binnen en buiten zijn clerus, liefdevol voor wie lijdt – zijn beslissingen, benoemingen, verplaatsingen, aanrakingen: het lijkt allemaal met elkaar verbonden. Hij meent het echt, en dat wordt gevoeld in Italië. De waarheid die Francesco dagelijks onthult is alleen maar die van het goede voorbeeld. Zo onwaarschijnlijk simpel dat het bijna ongeloofwaardig wordt.
Lees ook: Fransesco! Fransesco! - Hoe progressief is de nieuwe paus?