Minister van Defensie Hennis-Plasschaert (vvd) weigerde tegenover de nos commentaar. ‘Als daar sprake van is zal eerst de Tweede Kamer worden ingelicht.’ Zo ging het eveneens bij de vier eerdere missies (Kabul, Baghlan, Uruzgan, Kunduz): eerst geruchten, dan een officiële Artikel 100-brief, waarmee de regering de Kamer inlicht over doelstellingen, risico’s en noodzaak van militaire missies, en dan een serie debatten.
Die debatten hebben doorgaans een vervreemdend karakter, omdat Nederlandse politici man en paard niet noemen: wij doen nooit mee aan een oorlog, wij zetten onze zwaarbewapende militairen slechts in ‘om mensen te helpen’ en om te voldoen aan het in onze grondwet vastgelegde ondersteunen van de internationale rechtsorde.
De missie die nu (waarschijnlijk) voor ons ligt, is een oude missie in een nieuwe camouflagejas. Het betreft operatie Resolute Support, de missie ter training van Afghaanse veiligheidstroepen die al lang in de Navo-pijpleiding zit. Resolute Support is een goede en noodzakelijke missie. Eind 2014 zullen de laatste Navo-troepen, die voornamelijk nog bestaan uit Amerikanen, zich uit Afghanistan terugtrekken. Nu al is de democratische Afghaanse regering verantwoordelijk voor gevechtsacties tegen de Taliban. Zonder trainingsmissie wordt na 2014 ondersteuning daarbij door Navo-eenheden, met hun moderne luchtmacht en explosievenopsporingsapparatuur, een stuk lastiger – zo niet onmogelijk. Het trainen van Afghaanse troepen en het beschikbaar houden van een kleine ondersteunende capaciteit van Navo-gevechtskracht is belangrijk bij het voorkomen van een machtsovername door de Taliban.
De nieuwe jas waarin Resolute Support volgens de Volkskrant wordt gestoken heeft te maken met de recente ontwikkelingen in Irak. Daar zijn aan al-Qaeda gerelateerde soennitische extremisten en sjiitische regeringseenheden en milities bezig met een strijd op leven en dood die de hele regio in vuur en vlam kan zetten. Resolute Support zou nu tot doel krijgen een dergelijke ontwikkeling in Afghanistan te voorkomen.
Het gevaar daarvan is klein. De sjiieten in Afghanistan bestaan voornamelijk uit Hazara. Zij zijn een religieuze en etnische minderheid die het altijd al zwaar te verduren heeft gehad, maar niet sterk en talrijk genoeg is om de zaken naar haar hand te zetten. Bovendien heeft ze zich tot op heden ongevoelig getoond voor extremisme.
Belangrijk is ook dat de tweede ronde in de presidentsverkiezingen die onlangs plaats had waarschijnlijk zal leiden tot een versterking van de democratie. Resolute Support zou tot doel moeten hebben de Afghanen te helpen de verworvenheden van de internationale aanwezigheid (democratie, betere gezondheidszorg, beter onderwijs, aanleg van infrastructuur) te behouden, en de Taliban duidelijk te maken dat zij het land gewapenderhand nooit in handen zullen krijgen, waardoor een vredesregeling mogelijk wordt.
De visies op zo’n trainingsmissie kunnen in één middag in de Kamer worden uitgewisseld. De nieuwe Afghaanse president zal waarschijnlijk toestemming geven, en bij recente bezoeken aan het land bleek dat de meeste Afghanen achter zo’n missie staan. Nederland zou met opgeheven hoofd kunnen deelnemen. Zonder zich in de luren te laten leggen door de nieuwe jas van het sjiitisch-soennitische extremisme (een nieuw oorlogsdoel, verbonden met het ‘Iraanse gevaar’), maar als bijdrage aan de vreedzame toekomst van Afghanistan, waarin we al veel geld en mensenlevens hebben geïnvesteerd.