Medewerkers van dat laatste bedrijf, een grote aanbieder van zowel online speelfilms als dvd’s, mogen zelfs het hele jaar door op vakantie. Het gaat erom wat zij uiteindelijk produceren, niet hoe lang ze daarmee bezig zijn. Ook computerreus IBM heeft de opname van vakantiedagen voor een groot deel vrijgegeven, zij het minder radicaal dan Netflix.
Het is nog een voorzichtige trend, maar er gaat een ingrijpende ontwikkeling achter schuil. Niet alleen werknemers, ook steeds meer werkgevers hebben het gehad met de klok. Het aloude instrument om iemands arbeidsproductiviteit te meten, voldoet namelijk niet meer. In een autofabriek kon nog nauwkeurig gecontroleerd worden hoeveel handelingen een werknemer aan de lopende band per uur verrichtte. Maar vooral in de creatieve en de sociale sector blijken prestaties op die manier maar moeilijk te registreren. Niet voor niets wordt bij Netflix over vakantiedagen gesproken als ‘een relict uit het industriële tijdperk’.
Het gevolg: in het kader van het ‘nieuwe werken’ zijn eerst de arbeidstijden geflexibiliseerd. Nu al behoort de negen-tot-vijf-cultuur voor veel ondernemingen tot het verleden. Straks vervalt wellicht ook het strikte onderscheid tussen werk en vakantie. Reden tot blijdschap hoeft dat trouwens niet te zijn. Echt vrij beschikken over hun tijd kunnen ook de superflexibele werknemers niet. In de praktijk blijken zij vaak nog minder vrij te nemen dan voorheen. De baas mag zich dan niet langer bemoeien met waar zijn personeel uithangt, de werk-targets worden juist naar boven bijgesteld.
Lees het artikel To go-maatschappij in De Groene Amsterdammer van deze week