Je hebt een Nederlandstalige kater

Door m’n spraakwater

Nou allemaal uit volle borst

Spraakwater lest de dorst!

Ruim twaalf jaar nadat Extince met deze tekst als eerste Nederlandstalige rapper hoog in de hitlijsten kwam, lijkt er nog allerminst sprake van een kater. Het rijtje artiesten dat in de moerstaal rapt, is flink uitgebreid. Bovendien worden ze steeds succesvoller. Met als voorlopig hoogtepunt de hit Watskeburt van De Jeugd van Tegenwoordig.

Veel van Nederlands meest succesvolle hiphopartiesten, waaronder Extince en De Jeugd van Tegenwoordig, brengen hun platen uit bij Top Notch, het platenlabel van Kees de Koning. ‘Ik teken wat ik zelf de hele dag wil horen, ik moet het voelen in mijn tenen. Het is niet zo dat Engelstalige Nederlandse acts per definitie minder goed zijn, maar het komt wel directer aan in het Nederlands. Zolang het maar eerlijk is en echt’, zegt De Koning.

Toch is er geen modern muziekgenre dat, in ieder geval voor de leek, meer Amerikaans aandoet dan hiphop. Ontstaan in de getto’s van New York heeft de muziekstijl zich in een tijdsbestek van minder dan dertig jaar over de hele wereld verspreid. De gangsterrap, die nu dominant is op muziekzenders als tmf en mtv, is jonger en stamt uit het begin van de jaren negentig. Toen bleek er grof geld te verdienen te zijn met boasten en braggen over wapens, lekkere wijven en dure sieraden. Wat tot gevolg had dat opeens iedereen een crimineel verleden had. Dit tot ongenoegen van sommige rappers, zoals Nas, die op zijn laatste album de hiphop dood verklaart.

Kees de Koning: ‘Waar Nas volgens mij op doelt is dat hiphop in Amerika big business is. De drie grote platenmaatschappijen die over zijn, zijn beursgenoteerde bedrijven. Die willen geen risico’s nemen en zitten niet te wachten op muzikale experimenten. Hetzelfde geldt voor de grote radiostations. Daardoor wordt veel creatiefs niet opgemerkt en is veel hiphop uit de Verenigde Staten een parodie op zichzelf geworden. Je ziet soms door de bomen echt het bos niet meer. Ik denk ook wel eens: nu heb ik het wel gehad met alleen maar verhalen over het leven als drugsdealer. Nederland is meer vergelijkbaar met het eind van de jaren tachtig in de VS. Alleen uitzonderingen als Ali B, die echt elke oma kent, zijn extreem bekend.’

Dat de meeste Nederlandse hiphopartiesten niet bepaald grof verdienen met hun muziek komt volgens De Koning de kwaliteit wel ten goede: ‘Er is nog weinig geld, dus mensen zijn vooral bezig om te maken wat ze zelf willen maken.’ Nederlandstalige hiphop is volgens hem kwalitatief gezien zelfs beter geworden in de loop der jaren: ‘In de jaren tachtig en begin jaren negentig rapte iedereen nog in het Engels. Onderdeel zijn van de subcultuur was toen veel belangrijker dan het ontwikkelen van een eigen stijl. Het kostte ook echt nog moeite om de juiste schoenen en kleren te vinden. Al was het natuurlijk ook weer niet zo dat iedereen als een domme koe achter de Amerikanen aan liep. Inmiddels zijn Nederlandse artiesten het imitatieniveau voorbij en hebben ze er iets eigens van gemaakt, zowel tekstueel als muzikaal. Dat is heel langzaam gegroeid, de scene moest zich echt ontwikkelen.’

Toch is hij niet bang dat, met de toenemende populariteit, de commercialisering ook hier zijn tol zal eisen: ‘De markt voor Nederlandstalige hiphop is natuurlijk heel erg klein. Bovendien is de muziekindustrie op sterven na dood, niemand koopt nog cd’s. Hoewel de enige geëngageerde hiphop die op tv aandacht krijgt van die Postbus 51-rap is, is internet echt een zegen. Het heeft een soort anarchie en democratisering gebracht, denk bijvoorbeeld aan YouTube. Als ze je muziek willen horen, dan vinden ze die wel.’

Maar kunnen Nederlandse rappers, bij gebrek aan ‘echte’ getto’s, wel geëngageerd zijn?

De Koning, als gebeten: ‘In Oud-Zuid zijn geen getto’s, nee. Maar als je doorrijdt naar West, Zuidoost of Dordrecht of welke grote of middelgrote stad ook is er heel veel armoede. Kijk alleen al naar de voedselbanken. Maar de media zijn blijkbaar niet op de hoogte van het feit dat bijna twintig procent van de Nederlanders op of onder de armoedegrens leeft. Een rapper als Kempi is in zo’n situatie opgegroeid, hij heeft al een aantal jaar in de gevangenis gezeten. Hij schrijft gewoon over zijn eigen leven, maar wordt dan vervolgens afgeschilderd als een wannabe gangster die getto’tje speelt.’

Links:

www.nlhiphop.nl
www.statemagazine.nl www.ml75.nl
www.youtube.com
www.urbnn.bnn.nl