Youps verdiensten zijn bekend. Maar soms verbluft hij in negatieve zin. Zoals met zijn NRC-column van 5 december. Daarin prees hij Michiel van Erps Lang leve de kampioen de hemel in. Nou was er weinig mooier dan die Vara-reeks dubbelportretten, dus mooi toch? Tot hij in de hoogste versnelling beschreef hoe hij afleveringen daarvan bij herhaling bekijkt om zich te kunnen bescheuren om veel personages. Ach, wie lacht niet die de mens beziet? En een van Van ‘t Heks specialismen is het neersabelen van een kakkerswereld die hij maar al te goed kent. Maar wat Van Erps benadering onderscheidt van de Hek-bijl is fijnzinnigheid, mededogen en besef van het algemeen menselijk streven iets te betekenen, ook waar dat in ogen van de medemens niet lukt. Een universeel verlangen, al verschilt de vorm per sociale laag. Youps lof was me te plat, te zelfverheffend. Op dit alles kwam ik, bizar genoeg, door Ivo Niehe’s Oudjaarsuitzending. Daarin toonden recensenten hun leukste tv-fragment. Cornald Maas van de Volkskrant koos voor het Kampioen-fragment waarin een voormalig vorkheftruckchauffeur zijn gade 'mooi maakt’, als onderdeel van een nieuwe carrière als cosmeticaverkoper die hem, volgens een louche zakenman, schatrijk zal maken. Mislukking en tragiek ingebakken. Maar waar Maas in zijn verantwoording Van Erps subtiliteit benadrukte, werkte het fragment, uit de context gehaald en geplaatst in die van een lollige feestuitzending, tegengesteld: daverend tribunegelach over ‘s mans aperte onvermogen. Van ’t Heks eendimensionale geschater, zij het dit keer niet ten koste van Gooise Rotary maar van een arme sloeber. Jammer. Uiteindelijk werd 1998 'het jaar van de lul’. Niet alleen door ongein over Viagra en Lewinsky. Ook door gein: Jiskefets Multilul dat de Gouden Reclamelul won en in de prullenbak mieterde. En door de lul aller lullen Willibrord Fréquin, die collega-verschrikking Bart de Graaff een koekje van eigen deeg offreerde door hem ‘s nachts wakker te maken voor '15.000 leden’ in de vorm van evenzovele vibrators. En door één exemplaar van dat damesgerief dat samen met een grandioze Katelijne Verbeke de hoofdrol speelde in een juweel van een tv-film van Kristien Hemmerechts en Heddy Honigmann: De juiste maat (NPS). Zo banaal als het lijkt, zo delicaat dit tv-drama over de verwaarloosde minnares van een getrouwde man die troost zoekt bij een hulpstuk, haar door een buitengewoon deskundige seksegenote verkocht. Ode aan de lust en tegelijk prachtig spel over verlangen, afscheid en rouw. Zomaar, op een gewone, late maandagavond. + De NPS zet haar reddingsactie ten bate van het enkelvoudig tv-spel voort met een nieuwe achtdelige reeks Novellen. Beginnend met twee mooie, kleine vrouwentragedies: De dag, de nacht en het duister van Malika al Houbach en Dana Nechustan en Gekruiste vingers van Simone van Dusseldorp. Maandags vanaf 11 januari, 21.30 uur, Nederland 3. + One man and his dog. Britse plattelanders die gewapend met pet, wandelstok en fluitje hun hondjes een groepje schapen binnen een hek laten dirigeren. Geheimzinnige puntentelling en verrukkelijk commentaar - zonder twijfel mede inspiratie voor de prachtige Jiskefet-parodie op Engelse sport. BBC2, zaterdag 17.25 uur.
Rubriek
Het jaar van de lul televisie
Het Simek-interview met Youp van ‘t Hek (RVU) helaas gemist. Het is alom geprezen en ik had dat duo, getalenteerd en soms ergerlijk, graag in de slag gezien. Simek doet weinig huiswerk en wenst vooral op intuïtie te varen. Die bezit hij volop en dat kan leiden tot boeiende gesprekken. Hoewel in alles de tegenpool van wijlen Ischa beschikt hij over verwant talent de partner te verleiden - op zijn minst tot zelfontvouwing en ontboezeming. Maar soms schaadt gebrek aan kennis van het werk van zijn gast de kwaliteit van het gesprek. Ook balanceert hij nu en dan op de grens tussen intimiteit en klefheid, ooit door Wim de Bie in een knappe persiflage afgestraft. En hoewel zijn openheid jegens gespreksgenoten over het algemeen productief is en ons het inquisitiegedoe van menig minder getalenteerd interviewer bespaard blijft, krijg je soms het gevoel met een allemansvriend van doen te hebben - die ook meegaat waar tegengas geboden is. Het leidde ooit tot een erbarmelijke vertoning met Mart Smeets wiens opgeblazenheid, deels in de vorm van valse bescheidenheid gegoten, Olympische hoogten bereikte. Toen de heren zich in een fictief graf vlijden, gesitueerd in een basketbalveld, overviel deze kijker een plaatsvervangende schaamteblos als zelden tevoren. Maar geregeld speelt Simek prachtwedstrijden.
www.groene.nl/1999/1