Het lijkt net alsof de blik van de toeschouwer doelbewust op een afstand wordt gehouden, zodat er van realisme weinig sprake kan zijn. Dat is verrassend, omdat Ayouch duidelijk een politieke en sociale agenda heeft. Zijn film gaat over het leven van vier prostituees die hun beroep puur uit noodzaak uitoefenen. Het geld dat ze verdienen is hun enige bron van inkomsten. Daarmee moeten niet alleen zij, maar ook hun familieleden rondkomen. Twee gescheiden werelden ontstaan: enerzijds het echte leven van echte mensen, anderzijds ‘het leventje’, de droomwereld van geld, drugs en drank gecontroleerd door mannen die de vloer aanvegen met de vrouwen voor wie ze betalen.
Ayouch’s film is sinds de première in Cannes pakweg een jaar geleden nauwelijks uit het nieuws geweest. De expliciete uitbeelding van prostitutie heeft tot een storm van kritiek vanuit radicale en conservatieve kringen in Marokko geleid. Zowel de regisseur als de hoofdrolspeler, Loubna Abidar, kreeg te maken met doodsbedreigingen. Uiteindelijk werd de film verboden door het Marokkaanse ministerie van Informatie vanwege de ‘ernstige schade’ die het werk de ‘morele waarden van de Marokkaanse vrouw’ toebrengt.
Misschien heeft alle ophef te maken met een botsing van culturen in Much Loved. Het verhaal begint wanneer Noha (Abidar) en twee vriendinnen zich klaarmaken voor een avond met Saoedische mannen die voor hun gezelschap hebben betaald. De vrouwen, gekleed in strakke glitterjurkjes en met veel make-up op kletsen er een eind op los. ‘Wat weet jij toch van mannen, het gaat om het geld!’ Vulgariteit en hilariteit gaan hand in hand, maar de ondertoon is tragisch.
Het gaat van kwaad tot erger wanneer het feestje bij de Saoedi’s goed op gang komt. De vrouwen zijn als vee, en de vernedering is pijnlijk om te zien. En confronterend. Want op het oog gaan de vrouwen maar al te graag mee in de gevaarlijke vrijheid die deze gesloten wereld van moderniteit biedt, terwijl ze de volgende ochtend de harde realiteit van de conservatieve wereld waarin ze leven in het gezicht moeten staren: Noha die het geld dat ze bij de Saoedi’s heeft verdiend naar haar straatarme moeder brengt. En haar vriendin Randa (Asmaa Lazrak) die geld aan haar vriend overhandigt, die met een gezicht vol pijn en schaamte zegt dat hij toch wel moeite heeft met het soort werk dat ze doet.
Plot is vrijwel afwezig in Much Loved, wat de film soms moeilijk maakt om naar te kijken. De schetsmatige vertelling brengt ons ook niet echt dicht bij de personages. Dat is jammer, want het dilemma van de vrouwen is schrijnend. Ze hunkeren naar een beter leven, maar dat is onmogelijk zonder het oude leven op te geven, het leven waarin vrouwen hun plaats moeten kennen. En een beter leven betekent: accepteer de losse moraal van de westerse wereld. De ironie is hard: in beide werelden zijn ze niets waard, in beide werelden zijn ze much loved.
Te zien vanaf 11 februari
Beeld: Much Loved, regie Nabil Ayouch (IMAGINE FILMDISTRIBUTIE)