‘And the wind arrived and blowed everything including our dreams and hope’, schrijft een Afghaanse vluchteling vanuit het nieuwe Moria-kamp op Lesbos bij zijn Instagram-account Now_You_See_Me_Moria. Op de video is te zien hoe een harde zeewind over het witte unhcr-tentenkamp raast en de bijkomende regen de tenten in stroomt.
Toen zes weken geleden het vluchtelingenkamp Moria was afgebrand, kwamen journalisten uit alle hoeken van de wereld naar het Griekse Lesbos. Ze richtten hun camera’s op de dertienduizend mensen die verloren op de asfaltweg zaten en sliepen onder gevonden zeiltjes en doeken. We zagen hoe de Griekse politie de weg blokkeerde, hulpverleners tegenhield en traangas afvuurde op demonstrerende vluchtelingen. Kinderen renden gillend naar hun ouders, hun blote lichaampjes, rood en vol wonden, werden overgoten met water om het traangas weg te spoelen.
Brandbrieven vlogen de deur uit, hulporganisaties, artsen en gezondheidsorganisaties verwezen naar de artikelen 3 en 25 van de Universele Rechten van de Mens, waarin het recht op veiligheid, vrijheid en een voldoende levensstandaard met voeding, kleding, huisvesting en gezondheidszorg zijn opgenomen, wereldwijd gingen burgers de straat op om te protesteren tegen het EU-vluchtelingenbeleid.
Nu is het weer stil. De journalisten zijn vertrokken, de protesten verstomd, het beleid is onveranderd. Tien Europese landen namen samen 406 kinderen op. Duitsland liet ruim vijftienhonderd vluchtelingen overkomen. Een aantal asielzoekers en erkende vluchtelingen is overgebracht naar het Griekse vasteland. Maar nog steeds zitten ruim 7800 mensen vast op Lesbos. Inclusief duizenden kinderen.
De Griekse autoriteiten hebben een nieuw tentenkamp opgezet op een kaal en rotsig stuk land. De omstandigheden in deze noodlocatie zijn nog slechter dan in het afgebrande Moria-kamp. ‘Riolering, water, sanitaire voorzieningen, hygiëne en gezondheidsdiensten moeten zo spoedig mogelijk worden aangepakt’, stelde de unhcr twee weken geleden. Sinds de eerste regenbuien staan de tenten blank. En de ijskoude winter moet nog komen.
De Afghaanse vluchteling is nu met Now_You_See_Me_Moria begonnen zelf dagelijks foto’s en video’s vanuit het kamp naar buiten te brengen. ‘We willen dat je ons ziet en hoort’, schrijft hij en eindigt elke Instagram-post met de oproep: ‘We hebben je hulp nodig. Ga naar buiten, praat met je buren, met je vrienden, begin een demonstratie, vraag en eis een oplossing aan de beleidsmakers in je omgeving.’
Het aantal in 2020 getelde doden en vermisten op de Middellandse Zee is, volgens het Missing Migrants Project (IOM), sinds deze week: 699