Erbil – Dat het Turkse leger Koerdische burgers vermoordt wekt geen verbazing. Maar de dood van dorpeling en boer Servet Turgut (55) uit het gehucht Surik in de provincie Van, in het uiterste oosten van Turkije, roept veel afschuw op. Een legereenheid plukte Turgut en een andere man, Osman Siban (50), van het veld waarop ze aan het werk waren en sleurde ze een legerhelikopter in. Een paar dagen later werden ze bij een ziekenhuis in de buurt afgeleverd, met botbreuken, blauwe plekken en interne verwondingen. Wat bleek? De ‘grote hoogte’ waarvan ze volgens medisch onderzoek waren neergevallen, was vanuit een legerhelikopter. Siban werd na een paar dagen ontslagen uit het ziekenhuis en herstelt thuis verder. Turgut blies na twintig dagen op de intensive care zijn laatste adem uit.

Het leger ontkent en beweert dat de heren van een ‘rots’ zijn gevallen. Filmpjes van het gebied waar dat dan gebeurd zou zijn, laten van alles zien, maar geen rots waar je ‘van grote hoogte’ vanaf zou kunnen vallen. En daarbij komt nog de onwaarschijnlijkheid dat twee vijftigers samen een rots zouden beklimmen en daar in duo vanaf zouden tuimelen.

Een reconstructie van zowel Koerdische media als het Amerikaanse Al-Monitor verbindt de ontvoering van de mannen en de daaropvolgende mishandelingen aan de strijd van het Turkse leger tegen de Koerdische gewapende groep pkk, die in het district net nogal heftig was geweest. Het leger verloor daarbij drie mensen. ‘Als er militairen worden gedood, gaan soldaten vaak naar het dichtstbijzijnde dorp, verklaren dat tot verboden veiligheidszone en mishandelen de dorpelingen’, vertelt Öztürk Türkdogan, voorzitter van de Turkse Mensenrechtenassociatie (ihd) tegen Al-Monitor. Dorpelingen zagen hoe Siban en Turgut de helikopter in werden gesleurd en probeerden de mannen te ontzetten, maar werden onder dreiging van beschietingen op afstand gehouden. Wat er precies is voorgevallen in de dagen tussen de ontvoering en het moment dat ze bij het ziekenhuis werden afgeleverd, blijft onduidelijk: Turgut is niet bij bewustzijn geweest en Siban is volgens zijn advocaat ernstig verward en geeft zeer tegenstrijdige verklaringen af in vaak onnavolgbaar gebrabbel.

Zowel de grootste oppositiepartij chp als de derde partij van het land, de in de Koerdische beweging gewortelde hdp, heeft in het parlement vragen gesteld over het helikopterincident en een diepgaand en onafhankelijk onderzoek geëist. De kans dat zo’n onderzoek er komt, is nul.