In een recente vooruitblik op het seizoen beperkte ik me tot tv-drama. Hier nog wat variaties op het thema ‘binnenkort in dit theater’. De VPRO koos voor een nieuwe aanpak van haar filmrubriek. Dit Cinemania, gepresenteerd door acteur Roeland Fernhout, start met de toepasselijke vraag: ‘Wat is de beste openingsscène?’ Later zal het gaan over humor, geweld, politiek in de film en noem maar op. Die thema’s zijn overigens gekoppeld aan de actualiteit van de bioscoopagenda, wat benieuwd maakt naar de manier waarop het journalistieke en het essayistische verbonden gaan worden. Vanaf dinsdag 16 september, Nederland 2, rond 23.30 uur. Op zaterdag 27 september verzorgt de NPS De avond van de korte film. Alle tien films uit de zevende reeks van Kort! worden vertoond en Twan Huys heeft gesprekken met de jonge makers. Kort! is leerschool, maar tegelijk zo professioneel dat er volop te genieten valt van waartoe beginnende regisseurs en scenaristen in staat zijn. Bovendien zijn korte films geen gemankeerde speelfilms maar vormen ze een genre met eigen wetten, kracht en bestaansrecht. De uitzending maakt deel uit van de televisieaandacht voor het Utrechts Filmfestival – waar u heen moet als u ook de tien nieuwe films van Kort! 8 wilt zien.
Twee bekende radioprogramma’s over kunst en cultuur krijgen dependances op de televisie. Afgelopen zondagmiddag startte Kunststof van de NPS met Joost Karhof, wat niet als aanwinst in het magere kunstenaanbod op de televisie kan gelden omdat het De Kunst van Hans Goedkoop vervangt. Op dat programma viel af te dingen maar dat geldt voor werkelijk alle magazines en praatprogramma’s over kunst. En Goedkoops brede belangstelling voor en kennis van het terrein was een sterk punt. Zien of deze wissel goed uitpakt. Avro’s Opium is vanaf woensdag 15 oktober (21.30 uur) te zien. Cornald Maas presenteert dan een kunstmagazine dat wel als nieuw mag gelden. Voor balletliefhebbers de uitgebreide aandacht die de NPS besteedt aan de 75ste verjaardag van Rudi van Dantzig. Registraties van balletten en documentaires over zijn werk uit de periode 1975 tot 2005 zijn tussen maandag 22 september en maandag 3 november te zien. Bijvoorbeeld op zondag 12 oktober om 13 uur op Nederland 2 een documentaire van Paul Cohen, Voeten op de aarde (2005), over het maakproces van het speciaal voor de televisie gemaakte Tuin van Eros, dat in de regie van Jellie Kuiper aansluitend wordt uitgezonden.
Dan for something completely different: behalve de secretaresse en de sportman blijkt ook ‘de vrijdenker van het jaar’ te worden gekozen. Die eer valt toe aan Max Pam en mede ter ere daarvan zendt Human tweemaal zijn met Amanda Kluveld gemaakte Bijna zo erg als de Denen uit, een gesprek met Jonathan Israel over Nederland, Spinoza en de Verlichting. Van harte aanbevolen. Goede televisie blijkt simpel: zet een camera op iemand die veel weet en daarover fraai kan vertellen, stel verstandige vragen en zend de antwoorden uit. In dit geval krijgt Israel ook nog fragmenten uit ons identiteitsdebat voorgelegd en dat geeft meerwaarde omdat de vrijdenkers Israel en Pam niet op één lijn blijken te zitten in hun beoordeling van Ayaan en haar Submission en van Hans Teeuwen in diens klassieke botsing met De meiden van Halal. Pam lijkt teleurgesteld over het feit dat Israel onderscheid maakt tussen ‘noodzakelijke en onnodige beledigingen’. Maar is in-tevreden als Israel naar aanleiding van Rouvoets gebruik van de term verlichtingsfundamentalisme vaststelt dat ‘alleen een onopgeleid en dom persoon zoiets kan zeggen’. Kijk zelf op zaterdag 13 september, 13.35 uur, Nederland 2; of woensdag 17 september, 23.20 uur, Nederland 2.