Der Spiegel trekt nogal wat uit de kast. Een staatje met rivieroverstromingen in Duitsland geeft aan dat het verschijnsel de laatste jaren steeds meer voorkomt. Misschien deels als gevolg van de sneller smeltende gletsjers, waar Greenpeace begin deze week op wees. In Der Spiegel komt nog een ander feit aan de orde: er zouden tegenwoordig jaarlijks vier keer zoveel onweersbuien plaatsvinden als in de de jaren zestig. Zo'n klimaatomslag door het broeikaseffect zou gepaard kunnen gaan met een golf van natuurrampen. Sowieso kan het broeikaseffect in het zuiden van Europa een soort Sahelklimaat veroorzaken, terwijl het noorden en midden niet alleen warmer, maar ook vochtiger wordt. Al die regen en overstromingen van de laatste tijd, het past in een plaatje.
Het is natuurlijk allemaal niet meer dan met cijfers onderbouwde speculatie, waarbij de geleerden elkaar ook nogal eens tegenspreken. Maar de rol van de mens valt bij de overstromingen van de Oder hoe dan ook niet uit te sluiten. Zo is het wel heel ongelukkig dat die zware regenval van begin juli plaatsvond in de zogenaamde dodendriehoek; het gebied aan de grenzen bij Polen, Tsjechië en Duitsland, waar Europa waarschijnlijk het zwaarst vervuild is, met stervende bossen als gevolg. En de wortels van dode bomen kunnen niet wat de wortels van levende bomen wel kunnen; water vasthouden. Hoogstwaarschijnlijk heeft de huidige natuurramp een steuntje in de rug gekregen van jarenlange ecologische desinteresse van de communistische overheden destijds. En sindsdien zal de situatie in dat sombere gebied wel nauwelijks verbeterd zijn.
Typerend was de Tsjechische boer die het water alweer had zien wegstromen, maar die zich nooit meer in de keuken van zijn huis zag eten omdat de chemicaliën waarschijnlijk in de muur waren getrokken. Duitse autoriteiten verklaarden dat de riviervervuiling in de buurt van Frankfurt an der Oder gemiddeld vier keer zo hoog was als normaal. Niet levensbedreigend, zei men er snel bij. De zich snel ontwikkelende bacteriën in het water waren met het warme weer waarschijnlijk gevaarlijker dan de chemische vervuiling. Maar helikopterbeelden lieten niet alleen water zien, maar ook behoorlijke olievlekken. En je vraagt je af wat het betekent als op grote schaal landbouwgif in de rivier terechtkomt. In Polen zou al vijftien ton ozonvernietigend FCKW uit een fabriek zijn gelekt. Ironisch - het is misschien de verdunde ozonlaag waardoor de Oder zo zwol.
Toen de Nederlandse rivieren vorig jaar zo hoog stonden, kregen de natuurbeschermers de schuld, omdat die zich zo tegen de dijkverzwaringen zouden hebben verzet. Nu zijn zij aan zet.