«Two roads diverged into a wood, and I took the one less travelled by», schreef W.H. Auden. En daar gaat het om: de keus voor een onbekend en onbetreden bospad leidt tot een avontuurlijke ontdekkingstocht die vaak diep in het bos, in het rijk der verbeelding, eindigt. Daar in die diepe wouden zijn geheimen om te onthullen maar ook geheimen die raadsels moeten blijven. Er wonen spoken, heksen, aardmannen, «Mannen in het Groen» en andersoortige gedrochten. «Diep in het bos…» is daarom het allerbeste thema van de kinderboekenweek sinds de start in 1955.

Neem Bruintje Beer, Juultje uit een Een bos vol spoken en Birk en Ronja de roversdochter van Astrid Lindgren. Zij kiezen voor het pad van Auden en nemen hun lezers aan de hand mee naar een andere wereld.

Een geheim pad dat een nieuw en spannend avontuur brengt, ligt mogelijk achter elk bosje. Al rijmend kiest Bruintje altijd voor de onbekende weg. Het brengt hem vaak op duistere bestemmingen. In Bruintje Beers Herfstavontuur bevindt hij zich plotseling in «een somber, donker bos». Maar: «Dat bos was ook een doolhof, met slingerpaadjes en ritselende struiken. Het liep ver door. Je kon er heerlijk verdwalen.» In De avonturen van Bruintje Beer doet het taalgebruik ouderwets aan. «Zuiver boterbloemengoud», «vliegmachine», «grimmig» en «kleine Nettie», (het vriendinnetje van Bruintje) zijn niet meer helemaal van deze tijd. De illustraties, met daaronder de tekst op rijm, verbeelden het midden van de jaren dertig, ver weg van alles wat modern is. Toch stoort dit de huidige jeugd niet en zijn de avonturen van Bruintje Beer een paar jaar geleden opnieuw uitgegeven. Al ruim tachtig jaar zien kinderen in Bruintje Beer hun held die alles durft, zich ver van huis waagt, maar altijd weer veilig thuiskomt, waar een ongeruste vader en moeder Beer geduldig op hem wachten.

De ouders van Juultje, uit Thea Beckmans Een bos vol spoken, wachten met heel wat minder geduld op hun weggelopen dochter. Als Juultje terugkomt van een spannende tocht door het bos ziet zij het brandende licht in de politiepost vlak bij huis. Ze weet dan dat haar ouders de wachtmeester hebben ingeschakeld. Een zorgelijke vader en moeder geven Juultje vervolgens een enorme uitbrander. Een spannend, vlot geschreven, grappig verhaal over een meisje dat eerst niet in sprookjes gelooft, maar «diep in het bos» ontdekt dat het rijk der verbeelding toch écht bestaat. Later vertelt ze haar avontuur als een sprookje aan haar broertje. Zo maakt Beckman het verhaal «waar ge beurd» en geloofwaardig voor de jonge lezers.

Bruintje Beer en Juultje zijn eigenzinnige karakters. Net als Birk en Ronja in Ronja de roversdochter van Astrid Lindgren. Tegen de waarschuwingen van anderen in gaan die twee hun eigen weg. Ze hebben genoeg van het ge ruzie van hun wederzijdse ouders en vertrekken daarom samen naar het bos. De vader van Ronja, roverhoofdman Mattis, weet dat hij er niets aan kan veranderen: «Met kinderen is tegenwoordig geen land meer te bezeilen. Ze doen toch wat ze zelf willen.» «Tegenwoordig» is 1982, het jaar dat Lindgrens boek uitkwam, maar ook 2003 of elk ander jaar waarin deze tekst gelezen wordt. Ingaan tegen het ouderlijk gezag en kiezen voor de onbekende weg is een tijdloos gegeven, dat durf en vrijheid symboliseert — thema’s die Lindgren veelvuldig gebruikt en die kinderen van alle tijden aanspreken. En bossen en wouden verschaffen het ideale decor om rebels gedrag te realiseren. Ze geven een gevoel van eindeloosheid, van leven zonder grenzen. Daarom verhuizen Ronja en Birk bij het begin van de lente naar een grot in het bos.

Een bos vol spoken, Ronja de roversdochter en de Bruintje Beer-reeks zijn kinderklassiekers waarin schrijvers bossen en wouden gebruiken om hun verhalen omheen te vertellen. Ze zijn vol van geheimzinnigheid, eigenzinnigheid, gevaar en avontuur en ze lopen goed af. Ze zijn gesitueerd in een wereld waarin dieren, planten en bomen een eigen samenleving vormen, onderhevig aan de krachten van de seizoenen. Waar het mensenkind, ver van alle beschaving, kan leven in harmonie met de natuur. Waar hij bescherming en veiligheid vindt, maar ook zichzelf tegenkomt en leert kennen. Waar hij spanning en avontuur zoekt en een ruimte vindt die de verbeelding prikkelt. Voor kinderen is het bos dé plek waar fantasie en realiteit in elkaar overgaan terwijl ze zelf de regie behouden.

Dat is precies wat jeug dige lezers willen ervaren. Ademloos ondergaan in een andere wereld, in een fantastische werkelijkheid en werkelijke fantasie tegelijkertijd.