Begin dit jaar koos u er nog voor om via onderhandelingen het vredesplan van VN-gezant Staffan de Mistura tot een succes te maken. Op dit moment vallen overal in het land de bommen neer. Wat is er veranderd? Probeert u vrede af te dwingen door oorlog?

‘Op de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York, nu tien dagen geleden, hebben we aangeboden het nieuwe vredesplan van De Mistura te accepteren en met de VN mee te werken. Een dag later hoorden we dat de zogenaamde Nationale Coalitie voor Revolutie in Syrië samen met sommige groepen gewapende rebellen het vredesvoorstel van de VN afwees.’

Sprak u toen ook al met de Russen over ingrijpen?

‘Natuurlijk. We hadden dit al maanden van tevoren gepland. We wisten en we weten wat er in de toekomst gaat gebeuren. Maar ik kan je niet vertellen wat voor militaire acties we samen met de Russen gaan ondernemen. Dat is een zaak van nationale veiligheid.’

Het offensief lijkt één kant uit te gaan: oostwaarts.

‘Het zal overal in Syrië plaatsvinden. Overal waar terroristen zijn, zullen ze aangevallen worden.’

Zullen er Russische of Iraanse grondtroepen ingezet worden?

‘Nee, we hebben die niet nodig.’

Voor het Westen is de inzet van buitenlandse grondtroepen in Syrië onbespreekbaar. Volgens Amerikaanse inlichtingendiensten zijn er in Latakia zeshonderd Russische soldaten aanwezig. Aan het front bij Aleppo sneuvelde vorige week de Iraanse generaal Hoessein Hamadani, tijdens een groot gevecht met IS. De sjiitische beweging Hezbollah zou in groten getale aanwezig zijn in het westen van het land en rond Damascus…

‘Hezbollah is hier, in Syrië, daar hebben we nooit een geheim van gemaakt. Je ziet: we spelden mensen geen dingen op de mouw. Maar het Iraanse leger is hier niet. Hoeveel Amerikaanse troepen, overigens, zijn er wel niet gelegerd in Duitsland, in Saoedi-Arabië, in Qatar, Koeweit en weet ik waar? We zijn de Syrische regering, en we hebben het recht om welk land dan ook uit te nodigen om ons te komen helpen. Maar we voelen daartoe de noodzaak niet.’

In Latakia was de gewapende oppositie vorige week tot op zes kilometer van de verbindingsweg met de hoofdstad Damascus doorgedrongen. De weg, de levenslijn voor het regime, lag binnen schootsafstand. Vandaag zijn de rebellen tot op dertig kilometer teruggeslagen. Staaljagers schieten in Damascus raketten op de wijken in handen van de rebellen; in het noorden, het oosten en het zuiden. Vorige week stegen twee kilometer van het centrum de zwarte rookpluimen op. Iedere dag wordt de kring van bombardementen wijder. U bent in de volle aanval, nietwaar?

‘Ja. Overal waar terroristen zijn, zullen ze worden aangevallen. Het beste voor hen is te rennen voor hun leven.’

De verovering van sommige buitenwijken gaat op de keper beschouwd pijnlijk langzaam.

‘Het gaat zo langzaam omdat we rekening houden met de levens van de burgers die daar nog steeds wonen. We proberen zeer nauwkeurig iedere positie van waaruit geschoten wordt in kaart te brengen. Ons belangrijkste doel, samen met onze Russische vrienden, is de burgers te ontzien.’

Dit weekend gebruikten straaljagers voor het eerst zelfgeleide ‘intelligente’ bommen. Tot voor kort werden ‘domme’ bommen lukraak afgeworpen boven de wijken in handen van de oppositie.

‘Laten we hopen dat we zulke moderne en sophisticated wapens hebben zodat we echt scherp kunnen richten en alleen terroristen doden. Ik ben niet goed thuis in militaire zaken. We houden niet van collateral damage, zoals de Amerikanen vorige week in Afghanistan aanrichtten toen ze een ziekenhuis van Artsen zonder Grenzen in puin schoten en negentien dokters doodden.’

De barrel bombs, de vaatbommen die u gebruikt…

‘We bieden onze excuses aan voor iedereen die we verloren hebben door collateral damage.’

Het inzetten van die bommen is in uw ogen niet langer noodzakelijk?

‘Ik heb nooit gezegd dat we illegale wapens gebruiken. Onze vijanden vielen nog een maand geleden Damascus aan met honderd raketten. We hebben dat beantwoord op die plaatsen van waar die raketten werden afgevuurd – en ik denk dat iedereen het recht heeft om terug te slaan.’

Reportages van de VN-commissie voor de Mensenrechten melden dat mensen verdwijnen, krijgsgevangenen niet berecht worden en in uw gevangenissen martelingen plaatsvinden. Onlangs stierf een kritische cartoonist in de gevangenis.

‘Die VN-rapporten zijn ronduit slecht. Want ze zijn blind voor de realiteit. Commissaris Paulo Sergio Pinheiro haalt z’n informatie bij oppositiegroepen, van IS tot Al Nusra, en neemt ze voor waarheid aan. We hebben hem ooit de kans gegeven hier zelf op zoek te gaan en de gevangenissen binnen te gaan. Dat heeft hij geweigerd.’

Heeft het Internationale Rode Kruis inmiddels toegang tot alle krijgsgevangenen?

‘We hebben tegenwoordig een goede samenwerking met het ICRC. Ze hebben veel van onze gevangenissen bezocht en hebben de omstandigheden geïnspecteerd. Dit zijn geheime bezoeken en het zijn ook geheime rapporten die ze maken, want zo werken ze. Ze mengen zich niet in de interne aangelegenheden van staten; ze gaan op pad en inspecteren en geven ons dan hun bevindingen door. Goede zaken en slechte zaken – en die nemen we serieus en we proberen de raadgevingen van het Rode Kruis altijd op te volgen. We hebben respect voor hun werk. Maar meer kan ik er niet over zeggen, want ze houden er niet van om in de openbaarheid te treden.’

Bestaan er geheime tribunalen? Zitten er mensen vast zonder proces in Syrië?

‘Ik zeg je met de hand op m’n hart dat alle gevangenen uiteindelijk voor het gerecht gebracht worden. Maar dat vergt tijd. We kunnen ze niet allemaal in een dag berechten. Maar we hebben een speciaal tribunaal – het bestaan daarvan is overigens geen geheim – waar mensen die terroristische daden hebben begaan berecht worden. Degenen die onschuldig zijn, worden vrijgelaten, en degenen die misdaden hebben begaan worden opgesloten.’

Kan ik zo’n tribunaal bezoeken?

‘Dat moet je de minister van Justitie vragen. Ik weet niet of ze daar tijd voor hebben. Maar het is aan hen om je te ontvangen of niet.’

Vorige week kondigde uw collega Bert Koenders aan dat vrede in Syrië zonder het aftreden van Assad niet mogelijk is. Vroeg of laat moet de president verdwijnen.

‘Die uitspraak getuigt van stupiditeit en van slechte intenties ten aanzien van Syrië, van Nederland en van al die landen die tegen de Syrische regering zijn. Het is onwetendheid en stupiditeit. Waarom vinden ze dat ze moeten vechten tegen een democratisch gekozen president?’

Het Westen vindt Syrië een dictatuur.

‘Dat Syrië een dictatuur zou zijn, is een grote misvatting. Laat ze dat beeld corrigeren. Alle westerse landen hadden hier een ambassade totdat de dingen begonnen. Nee, Syrië is een dictatuur en de westerse bondgenoot Saoedi-Arabië is één grote democratie.

Sommige westerse regeringen willen van de Syrische regering af komen voor hun eigen politieke doelen en om de hegemonie te krijgen in de hele regio. Syrië is het enig overgebleven land in de regio dat een onafhankelijke koers vaart. We voeren onze eigen politiek en hebben onze eigen zienswijze op de ontwikkelingen, met name wat betreft het Arabisch-Israëlische conflict. Wanneer het op het Midden-Oosten aankomt, is het Westen ronduit hypocriet: wat is er in Saoedi-Arabië beter dan in Syrië? Of dan in Turkije? Het Westen zou de Syrische regering moeten steunen in haar strijd tegen terrorisme, in plaats van rebellengroepen te bewapenen.’

Vorige week verklaarde president Obama te stoppen met het trainen van ‘gematigde rebellen’, wegens gebrek aan succes.

‘Ik barstte in lachen uit toen ik dat hoorde. We hebben het van meet af aan gezegd: er bestaan geen “gematigde” rebellen. Onder de vlag van die zogenaamde gematigde oppositie gaan ook leden van IS en Al Nusra schuil. Al Nusra, de al-Qaeda-afdeling in Syrië, is gematigde oppositie. Zo denken ze er in het Westen over.’

Dat is niet waar. Ook over de misdaden van Al Nusra wordt gerapporteerd.

‘Dat mag ik dan hopen. Maar jouw regering rept tegenwoordig met geen woord meer over Al Nusra en andere jihadistische groepen, maar slechts uitsluitend over IS. We hebben een groot probleem met de Nederlandse regering omdat ze niet begrijpt wat hier aan de hand is. Ideologisch gesproken zijn ze nog steeds voor regime change, iets dat een levensgevaarlijke misvatting is. Het zou op een ramp uitdraaien: kijk naar wat er in Irak gebeurd is, met het omverwerpen van de regering in Libië, in Tunesië, in Afghanistan – en nu in Jemen, waar Saoedi-Arabië dagelijks burgers doodt. Soms sluit het Westen de ogen wat betreft z’n vrienden. Omdat ze het geld en de olie van Saoedi-Arabië nodig hebben. Dat is voorwaar een lage prijs voor de ethische waarden van de Europese volkeren.’

Zal met Rusland en Amerika nu allebei in het luchtruim de oorlog zich niet uitbreiden?

‘Nee, dat denk ik niet. Ik denk dat zo’n spel levensgevaarlijk is voor alle deelnemers. Rusland vecht hier tegen terroristen, en ik vind dat iedereen hen daarin zou moeten steunen. Als Amerika niet geheel en volledig deelneemt aan die strijd tegen IS, Al Nusra en al die andere groepen ontkennen ze de realiteit, zullen ze zich isoleren van de rest van de wereld en zichzelf en Europa in diepe crisis storten.’

Amerika vecht toch al een jaar tegen IS?

‘Dat is een lachertje. Sinds het begin van de bombardementen door de westerse coalitie heeft IS alleen maar terrein gewonnen. De coalitie onder leiding van de Amerikanen heeft de crisis in Syrië alleen maar verlengd. Ze steunen de Turkse regering van Erdogan die terroristen uit alle delen van de wereld heeft gefinancierd en geherbergd, over de grens naar Syrië laat trekken – van waar ze nu weer terugkeren naar Europa, naar Holland en België om aanslagen te plegen. Ook heeft Turkije de sluizen open gezet en al die vluchtelingen toegestaan Europa binnen te vallen.

Luttele dagen na het ingrijpen door de Russen, die hun acties coördineren met de Syrische regering, worden er op de grond grote vorderingen gemaakt. Het Russische optreden doet Amerika in z’n hemd staan. Als de Nederlandse regering morgen naar ons toe komt en zegt: we zijn klaar om in Syrië te doen wat de Russen hier doen, zullen we ze welkom heten. En van harte.’

Een weinig waarschijnlijk scenario. Voorlopig keert de strijd weer in uw voordeel, maar welke politieke oplossingen stelt u voor?

‘We willen een politiek proces opstarten met de oppositie en hervormingen doorvoeren. Maar daarvan kan pas sprake zijn als we Raqqa terug hebben, en Douma. Als we de vrede hersteld hebben in Idlib en al die andere steden. Hoe kunnen we praten over democratische verkiezingen als Raqqa niet deelneemt, en grote delen van Aleppo. Wanneer grote delen van het land in handen zijn van IS?’

Is een de facto opdeling van Syrië de komende jaren geen haalbare kaart? Het westelijke deel met de steden voor de regering en het oostelijke deel voorlopig in handen van oppositie en IS?

‘Dat is voor ons absoluut geen optie. We moeten dit gevecht uitvechten, want op geen enkele manier kunnen we IS en Jabath Al Nusra toestaan heel Syrië in te nemen. Van daaruit zullen ze de landen in de regio binnentrekken – en verder. Het hoofddoel van IS en Al Nusra is Mekka te veroveren en Medina en het glorieuze verleden te herstellen, toen moslims tot in Spanje regeerden. Dat is hun doel. In haar strijd tegen terrorisme bewijst Syrië de wereld een grote dienst.

De Syrische regering zal alle 185.000 vierkante kilometer van Syrië terug onder haar gezag brengen. Er zal geen Oost zijn en geen West, geen Noord en geen Zuid. Er is maar één optie, en dat is één Syrië met alle Syriërs, tot de laatste centimeter van het land.’

Groene-journalist Robert Dulmers is op dit moment de enige westerse journalist in Damascus. Hij verblijft enige weken in Syrië.

Beeld: (1) Faisal Migdad in 2011. Foto UN Photo / Jean-Marc Ferré.