Het programmaoverzicht van 5DTV verscheen in de VPRO-gids op het moment dat Sport7 failliet ging. Zoals een piratenzender vroeger de frequentie bezette van zenders die ‘s nachts uit de ether verdwenen, zo heeft 5DTV piraterij gepleegd in de VPRO-gids. ’s Nachts vindt dan ook het belangrijkste onderdeel plaats van de parasitaire zender. Of liever: ’s morgens vroeg. Elke ochtend om vijf uur precies begint The White Hole. Dat is de verzamelnaam voor een eindeloze reeks documentaires, tv-drama’s en spelprogramma’s over de meest uiteenlopende onderwerpen. Er is één criterium waar al die verschillende programma’s aan voldoen: ze tonen de meest verbazingwekkende kanten van het aardse bestaan. Eigenlijk is 5DTV een soort Discovery Channel, maar dan toegesneden op het Nederlandse (VPRO-)publiek.
Een greep uit de White Hole-programma’s van de afgelopen weken: Het kon niet maar het gebeurde toch, over de paella van 412 meter doorsnee die op mysterieuze wijze verdween; Run Baby Run, een spelshow waarin kinderloze echtparen jacht maken op een baby die zich iedere dag meer dan vijfhonderd meter moet verplaatsen; en de bekroonde documentaire Lawa simpo ti, over een onwillig pygmeeënvolkje dat iedere dag een andere taal spreekt om antropologen op een dwaalspoor te brengen. Soms zijn het oude programma’s, die de zender vast voor een prikje heeft opgekocht. Maar opvallend vaak sluit The White Hole aan bij de actualiteit. Zo was er vorige week een portret van de initiatiefneemster van een breiclub in Cannes, die haar gedachten liet gaan over het breien met de wol van gekloonde schapen. En in de week waarin Bach 312 jaar werd, een gebeurtenis waar de VPRO-gids ruimschoots aandacht aan besteedde, kon 5DTV niet achterblijven. We werden onder andere getrakteerd op The Bach Conspiracy, een recente Australisch-Nederlandse documentaire van Peter Weird & Piet Feerman over een KGB-actie in de jaren vijftig om ons land door middel van de Mattheuspassion te veroveren. En de discussieserie De nabestaanden, waarin kleinkinderen van beroemde componisten nieuw verschenen cd’s bespreken.
Het is de zoveelste serie op 5DTV waarvan alleen de eerste of de zevende aflevering wordt uitgezonden. Wat dat betreft zijn deze aankondigingen een spel met de terminologie van de tv-gids. Dat spel heeft de redactie van de gids al lang geleden ingezet door uit te zenden films in te delen in zelfbedachte categorieën. Het leukste is het als dit spel zo subtiel mogelijk wordt gespeeld. Het hoofdprogramma van 5DTV is soms tè grappig, dan wordt de grens van het geloofwaardige met grote stappen overschreden. Maar als een van de vele Nederlanders die uren per week in de tv-gids lezen, word ik dagelijks opgevrolijkt met het saaiere deel van het 5DTV-programma: de zogenaamde Update, 'Blokken van twee uur met actuele beelden van de stand van zaken’. En met die achteloze toevoegingen bij de soms flauwe invulling van The White Hole. Zoals: ‘aansluitend Scheepsberichten’. Of: ‘aansluitend Bachtorte’. Dat laatste natuurlijk tijdens de Bachweek. Die in het licht van de 5DTV-programmering ineens ook bizar lijkt. Want wie gedenkt er nu een 312ste verjaardag?