Zie bijvoorbeeld zijn aanval op de ex-CPN'ers die in tegenstelling tot de ex-NSB'ers ‘weer volop aan de bak’ zijn gekomen, zonder dat zij voldoende rekenschap over hun verleden zouden hebben afgelegd.
Als altijd zit er een kern van waarheid in de woorden van de VVD-fractieleider. Gewezen communisten worden in Nederland inderdaad met meer tolerantie bezien dan gewezen nationaal-socialisten. Je kunt het ook anders, liberaler formuleren: gelukkig zijn ten aanzien van de ex-CPN'ers niet de verschrikkelijke fouten gemaakt die wij ons, achteraf gezien, ten aanzien van de oud-NSB'ers moeten verwijten, om over hun kinderen maar te zwijgen.
De resocialisering van de oud-NSB'ers is mislukt en die van de ex-CPN'ers, veertig jaar later, is wonderwel geslaagd. Een Bijltjesdag is uitgebleven. Het onloochenbaar idealisme van de ex-communisten is verplaatst van Felix Meritis naar de opiniepagina van de Volkskrant en de afdeling emancipatiebeleid van het ministerie van Sociale Zaken, zonder dat de schim van Stalin in de coulissen staat.
Is dat niet wonderbaar?
Er liepen in de CPN, behalve idealisten, ook een paar echte schurken rond. Plus mensen die zich de protectie van deze schurken hebben laten aanleunen. Plus die arbeideristische typen die toen, in de jaren vijftig, even star en verzuild waren als de liberalen, sociaal-democraten en christen-democraten. Totdat de CPN aan het einde van de jaren zestig werd overgenomen door aardige, antistalinistische, zij het wat vergaderverslaafde jongelui die hun partij zo grondig hebben gezuiverd dat er uiteindelijk niets meer van over is gebleven.
Ook in de jaren dat de CPN de liberaalste communistische partij van West-Europa was werden de valse goden aanbeden. De Sovjetunie noch de Duitse Democratische Republiek, zo weten thans wij en zij, was het maatschappijmodel waar de wereld op zit te wachten. Het valt niet vol te houden dat dit late ontwaken niet tot een proces van kritische zelfreflectie heeft geleid. Integendeel, er is inmiddels een bibliotheek vol berouwvolle egoliteratuur verschenen. De titel (De man die faalde) van de gedenkschriften van ex-Waarheid- hoofdredacteur Gijs Schreuders laat weinig ruimte voor twijfel open.
Er wordt in het milieu der ex-CPN'ers zelfs zo gejammerd over de echte en vermeende fouten die zijn gemaakt, dat het soms op het puurste politieke flagellantisme begon te lijken.
Frits Bolkestein is deze interessante (en dramatische) discussie blijkbaar ontgaan. Hij is blijkbaar toch niet de intellectuele alleseter die wij in hem vermoedden. Het is en blijft zijn verdienste dat hij, zonder schroom en langetenerigheid, de problemen van een multiculturele samenleving aan de orde heeft gesteld. Daar was het publieke debat bij gebaat, of men het leuk vond of niet.
Maar wat hij nu heeft uitgekraamd, dient geen enkel doel, het is allemaal onzin, gedoe en gedaas, een Historikerstreit-op-klompen waarvan niemand wijzer wordt.