Zaterdag 21 juni gebeurde er iets vreemds op de Willemsparkweg in Amsterdam. Achter een vuilniscontainer hield zich gedurende twee uur een fotograaf verborgen met een enorme zoomlens. Hij wachtte op iets.

Opeens verschenen er twee heren met twee kinderwagens. De fotograaf begon opgewonden te fotograferen. Toen hij de plaatjes had, sjeesde hij weg in zijn auto.

De heren die hij had gefotografeerd waren twee prinsen. Ze wonen in Amsterdam in Oud-Zuid, een redelijk chique buurt.

Hebben die twee prinsen iets opmerkelijks gedaan? Nee. Hebben zij enige directe invloed uitgeoefend op de huidige actualiteit? Ook niet. Hebben zij zichzelf, of hun kinderen, of desnoods de monarchie in gevaar ge bracht? Evenmin. Het enige is dat zij gelieerd zijn aan ons Koningshuis. Dat was de reden dat zij werden gefotografeerd.

Heeft dat Koningshuis dan iets opmerkelijks verricht of invloed uitgeoefend op de huidige actualiteit? Jawel. Prinses Máxima geliefde het zwanger te worden.

Is dat opmerkelijk? Blijkbaar, want elke krant opende er haar nieuws mee, zo ook de nieuwsuitzendingen op radio en televisie.

De vraag is: hoe kan dit? Hoe kan iemand die niets opmerkelijks doet, geen invloed heeft, zich in werkelijk niets onderscheidt van andere vrouwen, zo’n Heilige worden?

Andy Warhol heeft in de jaren zestig goed aangevoeld dat er behoefte was aan nieuwe Iconen. Aan afbeeldingen van mensen aan wie we krachten en invloeden toekennen die buiten ons om gaan. Warhol was zelf een religieus mens die wekelijks en in het geheim achter in een kerk in Manhattan plaatsnam. Hij, van origine reclametekenaar, moet hebben gemerkt dat de teloorgang van de religie waarschijnlijk te wijten was aan commerciële producten die beter in de markt lagen en beter in de markt werden gezet dan de kerk.

Warhol begreep dat het gebrek aan religie gecompenseerd moest worden. Als Maria niet meer werkte, dan misschien Marilyn Monroe. Als Jezus aan het kruis niet meer voldeed, dan misschien een man op de elektrische stoel. En als de helende Jezus niet meer kon inspireren, dan misschien Mick Jagger of gewoon zomaar iemand. Op verzoek gemaakt. In veelvoud. De kracht van de herhaling. Een polaroid die vergroot, opgeschoond en bijna geanonimiseerd werd en aldus ontdaan van al het menselijke, vereerd en bewonderd kon worden.

Het was Andy Warhol die de artisticiteit van de massaproductie zag door die ook te verheerlijken. Door een tentoonstelling van Warhol lopen, is lopen door een bijzondere kerk. Zijn «Factory» had iets sektarisch en zijn blad Interview laat zich lezen als een bijbel. Eén van Warhols verdiensten is dat hij begreep dat we behoefte hebben aan identificeerbaar lijden. Waar Jezus en Maria en God uitgeput raakten, namen Marilyn, Kennedy en Warhol het stokje over. Na Interview, het blad waarin «sterren» hun diepste zielen roerselen blootlegden, kregen roddel en achterklap een diepere, bijna religieuze betekenis. De eerste reclameslogan van Privé was louter poëzie en gaf precies weer waar het om ging: «Mensen worden sterren, sterren worden mensen».

Koningen en koninginnen waren gewone mensen geworden, zonder macht, zonder invloed, maar ze konden nieuwe iconen worden: sterren.

Daar konden de bladen voor zorgen. Maar hoe?

Het is de Rus Vladimir Propp geweest die in de jaren vijftig een belangrijke studie publiceerde over de Russische volksverhalen. De Engelse titel luidt: Morphology of the Folktale (Austin, University of Texas Press, 1968). Propp ontdekte dat sprookjes maar 32 verhaalelementen hebben. Bijvoorbeeld: een held wordt op de proef gesteld. Een held krijgt een moeilijke opdracht. Of er duikt een valse held op, of de valse held wordt ontmaskerd, of de held krijgt magische hulp, of de held trouwt en mag de troon bestijgen.

Propps analyse heeft veel invloed gehad op de tekstwetenschap. Hij werd omhelsd door de structuralisten die uiteraard onmiddellijk verwantschap zagen met hun eigen filosofie. En daarnaast bleek zijn analyse waardevolle informatie voor scriptschrijvers, soap scenaristen en andere verhalenvertellers, waaronder journalisten van roddelbladen. Het is niet zo dat zij met Propp in de ene hand en een pen in de andere hun verhalen schreven, maar het is wel zo dat je kunt zien hoe de lijnen van een held of heldin moeten lopen om held of heldin te worden.

Als je de carrière van Máxima bekijkt, dan zie je dat zij bijna alle 32 verhaalelementen heeft doorgemaakt en nog steeds doormaakt. Nu is dat niet zo wonderlijk, want elk mens maakt die door. Het wordt alleen bijzonder als je er in een bepaalde context aandacht aan besteedt, zo had Warhol ons al laten zien. Máxima, de prinses, verliet het huis omdat zij iets miste en naar iets op zoek moest (zoals Propp aangeeft). Máxima werd op de proef gesteld (Zal zij haar vader weten te verstaan? Zal zij goedgekeurd worden door de andere Koningin? Zal zij haar prins krijgen? Máxima voldoet bijna aan alle tien de varianten). Máxima kwam in conflict (met de pers, met de regering). Máxima overwon dat conflict. Er doken valse helden op (Emily Bremers). Et cetera. Et cetera. We zien haar beeld repeterend in alle kranten en roddelbladen.

Zo werd Máxima een heldin, evenals onze prins, onze koningin en onze prinsen die niets anders doen dan met hun kinderen door het Vondelpark lopen. Varianten op sprookjes, zoals ieder mens een variant op een sprookje kan zijn.

Terwijl ik dit schrijf, hoor ik op de radio dat de keizerin van Oostenrijk en tevens de koningin van Hongarije honderd jaar na haar dood nog steeds de populairste monarch is. Waarom? Velen herkennen het lijden van het prachtige prinsesje uit Beieren dat zich al op vijftienjarige leeftijd verloofde met haar neef keizer Frans Jozef. Hoe zwaar had zij het niet met haar boze schoonmoeder? «Sisi»: vermoord op 10 september 1898 in Genève en daar overleden in hotel Beau Rivage, waar je tegenwoordig clubsandwiches met chips kunt krijgen, maar ook een broodje Sisi. Zij stierf voor ons, wij aanbidden haar. Zo ook Diana, en straks Máxima.