Rome – Fuocoammare, de Italiaanse documentaire die meedong naar de Oscars, heeft het zondagnacht moeten afleggen tegen O.J.: Made in America. Zeven uur Hollywood-reconstructie van de O.J. Simpson-sage tegenover twee uur neorealistisch ploeteren op Lampedusa, het eilandje onder Sicilië waar sinds 1991 vierhonderdduizend Afrikaanse bootvluchtelingen aanspoelden. De onvergetelijke arts van Lampedusa, Pietro Bartolo (61), heeft ze allemaal onder handen gehad, dood of levend.

Pietro Bartolo is de ‘ster’ van Fuocoammare, al is die term natuurlijk ongepast in een menselijk drama van deze proporties. De manier waarop Bartolo persoonlijk lijdt onder het drama van de vluchtelingen is diep aangrijpend. Hij is de man die ze altijd als eerste te zien krijgt, in onbeschrijflijke staat. En hij is ook de man die mag afdalen in het vooronder van de criminele boten uit Libië, waar ze vaak zijn gestikt. ‘De derde klasse’, noemt Pietro Bartolo het vooronder, en het hulpeloze handgebaar dat hij erbij maakt is een aanklacht tegen de hele wereld. Bartolo was ook in Hollywood, samen met zijn zoon Giacomo. En Hollywood heeft hem als een ster onthaald. Op een foto poseert hij lachend naast Robert de Niro, die hem dicht tegen zich aandrukt. De Niro was verrukt van de fotogenieke Pietro Bartolo, die voor de camera een naturel heeft waar zelfs De Niro nog wat van kan leren. ‘Bob’ schijnt te denken over een film over Bartolo, wellicht zou hij zelf de hoofdrol willen spelen, maar dan moet hij nog wel wat meer tijd doorbrengen in Bartolo’s gezelschap. Toen Fuocoammare werd vertoond voor een afgeladen Hollywood-zaal volgde een denderende ovatie voor Bartolo, die het podium beklom met dezelfde rust en waardigheid als wanneer hij weer een dodenboot op moet. Hij heeft grotere dingen meegemaakt dan Hollywood.

Regisseur Gianfranco Rosi daarentegen was één bonk afgepeigerde zenuwen. Voor hem was het nog maar de vraag of hij de eindstreep van de Oscars zou halen, want hij was helemaal op. Bartolo had hem vol antibiotica gestopt en zei kalm: ‘Het is de stress.’ De stress van een regisseur die meedingt naar de Oscars. Een stress die Bartolo helemaal niet had. Hij heeft genoten van zijn Hollywood-uitstapje en zal drie dagen later gewoon weer bootvluchtelingen op Lampedusa aan land helpen. Zoals hij al 25 jaar doet.