
Het begint voorzichtig op een trend te lijken: cabaretiers die flirten met het horrorgenre. Ensceneerde Stefano Keizers in Sorry Baby zijn eigen angstdroom door als monster onder zijn stapelbed vandaan te komen, ook Tom van Kalmthout en Yannick van de Velde, samen Rundfunk, combineren absurdisme en horror in hun tweede voorstelling Todesangstschrei. Ze spelen sketches die losjes met het thema de dood verbonden zijn en tot een strak geheel gemonteerd werden door regisseur Peter van de Witte.
Rundfunk presenteerde twee jaar geleden een overtuigend theaterdebuut (met eveneens Duitse titel: Wachstumsschmerzen), maar inmiddels begint hun melige, puberale humor mij wat tegen te staan. Dat heeft zeker niet met de grapdichtheid te maken: ik heb vaak en hard gelachen. Maar de harde humor waarin Rundfunk zich gespecialiseerd heeft, doet nergens écht pijn.
Er wringt hier iets in de vorm. Aan de ene kant heeft Rundfunk geprobeerd een horrorvoorstelling te maken. Tussen de sketches door schalt luide operamuziek door de boxen en rennen Van Kalmthout en Van de Velde als door de duivel bezeten over het toneel. Ze dragen witte maillots en vaal gekleurde truien. De personages die ze spelen gaan ver in hun wreedheid: zo is er de jongen die de beste vriend van de ander doodrijdt om zijn plaats in te kunnen nemen, en de gevangenisbewaarder die de crimineel tot zelfmoord drijft.
Tegelijkertijd kiest Rundfunk voor de conventionele vorm van de sketch, en die laat weinig ruimte voor shockeffecten. Het zijn dialoogjes die vooral op de lach geschreven zijn en waarin grappen de boventoon voeren. De sketch waarin een man het maar niet voor elkaar krijgt om een pakje sigaretten te kopen bij zijn sigarenboer, doet nog het meest aan Monty Python denken.
Ook in sketches die minder melig zijn is de humor eerder ongemakkelijk dan beklemmend. Natuurlijk, ongemakkelijke humor kan plezierig zijn, maar Rundfunk probeert wel degelijk grenzen op te zoeken: van pedoseksuelen tot (dis)functioneel naakt en van een pubermeisje dat zichzelf vingert tot een vrouw in boerka, Rundfunk doet er alles aan om te choqueren, maar het effect blijft uit. Daarbij valt het duo wat in herhaling. In Wachstumsschmerzen lag Van Kalmthout al in zijn blote piemel op het toneel (hij kreeg een luier om). In Todesangstschrei doet hij er nog een schepje bovenop door minutenlang naakt rond te dansen in een variéténummer.
Wat zich hier wreekt is dat Rundfunk het ongemak en het shockeffect voornamelijk in de onderwerpkeuze zoekt, terwijl de vorm al te keurig blijft. Het wordt pas werkelijk spannend wanneer Rundfunk experimenteert met vorm en verschillende stijlen en genres. Hoogtepunt is de parodie op een nagesynchroniseerde sitcom, waarin de ongedwongen sfeer van twee videogamende broertjes wordt ondermijnd door de wreedheid van een van hen. Doordat Rundfunk consequent de toon van de sitcom aanhoudt, werkt de gewelddadigheid hier opeens alarmerend. De humor wordt ingezet om de ontspoorde fantasie van het puberbrein te tonen. Dat is pas echt horror.
Rundfunk, Todesangstschrei, tournee t/m 28 juni. Gezien: 22 februari, Oude Luxor, Rotterdam