Bihac was in mei van dat jaar door de Verenigde Naties tot ‘veilig gebied’ verklaard, maar dat heeft niet verhinderd dat het Vijfde Legerkorps van het Bosnische regeringsleger deze zomer Abdic en zijn mannen uit Bihac verjoeg. In vervoering door dit geweldige succes ging het leger in oktober vanuit de stad in de aanval tegen de Bosnische Serviers. Van vrede in Bihac was geen sprake meer. De stad ligt nu onder vuur van de Bosnische Serviers, die Bihac niet eens hoeven in te nemen, omdat de dissident- moslimse mannen van Abdic klaar staan om dat te doen.
Het is een verwarde situatie, maar het is wel volstrekt dwaas dat de hele wereld verontwaardigd is, omdat we niet in staat zijn Bihac voor de moslims uit Sarajevo te behouden. Volgens berichten is het Vijfde Legerkorps allang weer weggetrokken en wordt Bihac dus nauwelijks verdedigd. De bevolking vreest nu vooral de honger en hoopt waarschijnlijk voornamelijk dat de oorlog ooit weer over gaat. Van sympathie voor de Bosnische regering is nooit iets gebleken.
De Navo liet vorige week wat bommen vallen op het nabije vliegveld van Ubdina, een luchtmachtbasis die in handen is van de Kroatische Serviers. Dit na berichten dat de Serviers bij Bihac napalm en fragmentatiebommen hadden gebruikt. Bewijzen daarvan werden overigens niet getoond.
Tamelijk stuitend was de opgetogenheid van ook Nederlandse militairen, die apetrots waren op de gaten die ze in de landingsbaan van Ubdina hadden geschoten. Het was precisiewerk van onze jongens uit Villafranca, dat niet hoefde onder te doen in technisch vernuft voor wat de Amerikanen in Irak hebben gepresteerd.
Het moest een waarschuwing zijn aan het adres van de Bosnische Serviers, maar een waarschuwing voor wat? De Bosnische regering roept voortdurend dat de Navo bombardementen op de Bosnisch-Servische vijanden moet uitvoeren om Bihac te redden. Waarom zou de Navo dat moeten doen? Om de ene groep moslims te verhinderen de macht weer over te nemen van de andere groep moslims? Om nog meer ellende aan te richten in een regio die ooit dacht buiten de oorlog te kunnen blijven?
Het is volkomen belachelijk en hypocriet hoe iedereen nu iedereen van hypocrisie beschuldigt. De Navo beschuldigt de Verenigde Naties en de Verenigde Naties de Navo. De Amerikanen noemen de Europeanen lafaards en in de New York Times wordt bevelhebber Sir Michael Rose nu zelfs ‘de reincarnatie van Chamberlain’ genoemd omdat hij geen kans ziet met zijn VN-troepen Bihac te beschermen. De Engelsen en de Fransen noemen de Amerikanen hypocriet, omdat ze wel luchtaanvallen willen uitvoeren, maar zelf geen grondtroepen in Bosnie hebben die gevaar zouden kunnen lopen. De Amerikanen willen het wapenembargo voor de Bosniers niet langer handhaven en nemen daarbij het risico dat de oorlog zal escaleren. Of ze nu door de Bosnische Serviers gegijzeld zijn of alleen maar tegengehouden, honderden VN-blauwhelmen bevinden zich in een ellendige positie. Amerika stuurt weliswaar stoer drie schepen naar de Adriatische Zee, maar die zullen niet intervenieren om iets voor (of tegen) Bihac te doen, maar eerder dienen om VN-soldaten te evacueren, aangezien er druk wordt gespeculeerd over terugtrekking van de VN- troepen.
De verwarring in westerse gelederen is nog nooit zo groot geweest sinds 1956, toen Amerika zich keerde tegen de Frans-Engels- Israelische invasie bij het Suez-kanaal. Het valt te hopen dat de schrandere Russische minister van Buitenlandse Zaken Kozyrev ons andermaal uit de nood zal helpen met een nieuw vredesplan. Dat zal de Bosnische regering niet aan meer grond helpen en waarschijnlijk zelfs de weg openen naar de door hen afgewezen confederatie van de Bosnische Serviers met het moederland Servie. Maar helaas heeft de regering in Sarajevo in Bihac zijn hand grotelijks overspeeld. Het Westen zou zelfs gelukkig kunnen zijn als president Milosevic de taak krijgt z'n Bosnische neven in het gareel te houden. Maar het onder druk van de omstandigheden en de onderlinge tegenstellingen terugtrekken van de VN- blauwhelmen zou wel van alle alternatieven de slechtste zijn. Zo streng hoeft Sarajevo toch niet te worden bestraft voor twee overmoedige misstappen in Bihac?
Redactioneel
Hypocrisie in het kwadraat over bihac
Anderhalf jaar lang wist de moslim-enclave Bihac in het noordwesten van Bosnie buiten de oorlog te blijven. De plaatselijke moslim- leider Fikret Abdic was misschien een louche zakenman, maar hij werd wel door de bevolking vereerd als degene die te midden van de ellende in deze regio voor welvaart en vrede wist te zorgen. Bij de verkiezingen bleek hij zelfs populairder dan de Bosnische president Izetbegovic, die woedend reageerde toen Abdic in september vorig jaar Bihac tot een autonome provincie uitriep.
www.groene.nl/1994/48