’s Zomers ging de stukadoor met zijn zoontje aan de hand naar openluchtuitvoeringen van het Concertgebouworkest: Beethoven en Brahms. Kennelijk woog kunstgenot voor deze Domela-aanhanger zwaarder dan niet geringe klassentrots, want ze stonden aan de verkeerde kant van de heg.
Die stukadoor was mijn opa en tot voor kort dacht ik dat de scène zich afspeelde op het Museumplein. Maar het moet zijn gegaan om de grote tuin achter de Heilige Hallen die later plaatsmaakte voor bebouwing – tegenover café Welling (dit voor horecakenners). Dat zoontje werd rond 1914 door die klan-ken aangeraakt en Tsjaikovski werd zijn held. Dus stuurde hij mij later naar de Volksmuziekschool van de geweldige doch angstaanjagende Willem Gehrels, waar het fundament gelegd werd voor een groot deel levensvreugde.
In die educatie begon muziek nog bij Bach en ik acht me gelukkig dat onder de vele emancipatiebewegingen tijdens mijn leven ook die van de Oude Muziek was: zonder Monteverdi c.s. was het landschap toch beduidend leger.
Het zal die muzikale familiegeschiedenis zijn die maakt dat ik met extra belangstelling (en soms ontroering) kijk naar The Choir, BBC-documentaireserie, waarin de piepjonge koordirigent Gareth Malone de krankzinnige onderneming start om op een vmbo-achtige school in Northolt Village (Greater London) een koor van de grond te tillen dat zich moet kwalificeren voor de World Choir Games in China, 2006.
Ik zag de eerste twee afleveringen, waarin een selectie wordt gemaakt uit de vele kinderen die mee willen doen (Idols zonder Gordon), en waarin een maand gerepeteerd wordt voor een cd-opname waarmee ze door de selectie voor Peking moeten zien te komen. Dat is vast gelukt, want de reeks bestaat uit zes delen, maar een godswonder is dat wel, want geen van die kinderen komt uit een koortraditie, hun meestal passieve kennis van muziek beperkt zich tot r&b en musical – en soms zelfs dat niet: het probleem met een van de zangertjes blijkt dat hij louter Indiase muziek beluistert en dat is, hoewel ook mooi, heel wat anders. Bovendien zijn weinig van de jongensstemmen al gebroken en uitgerekend dat handje tenoren en bassen behoort tot de zwakkere zangers.
Zou de BBC gemanipuleerd hebben, want erg hoopvol is de dirigent zelf niet als hij de enveloppe-met-cd in de brievenbus laat glijden? Veelkleurig is het koor en de tranen lopen menige moeder over de wangen wanneer de kinderen thuis trots hun eigen exemplaar van de cd opzetten en wanneer ze de indrukwekkende begeleidingsbrief lezen waarin Malone hun spruiten complimenteert en bedankt voor hun inzet. Moeders, want veel vaders lijken niet in zicht.
Die moeders zullen ook trots zijn omdat ze vaak veel met dat kroost te stellen hebben en omdat de meeste van die kinderen zelden geprezen worden. Minitragedies zitten er ook in: Chelsea, een volwassen ogende vrouw tussen sprietjes, zingt swingend de sterren van de hemel en belooft op elke repetitie te zullen komen ook al moet ze van elders komen. Maar de schooldirecteur is onverbiddelijk: dat ‘elders’ is gevolg van het feit dat ze zojuist definitief van school is verwijderd. En uitgerekend dan wordt ze voor het eerst van haar leven geprezen om een talent waar haar familie nooit enige belangstelling voor had. Nog net niet van school getrapt is introverte Chloe, die prompt de eerste koorrepetitie verzuimt. Maar die zie je later groeien. Hoger dan The Lion King greep Malone nog niet met zijn koor (hoe moeilijk ook) maar ik zit te spinnen op hun kennismaking met de Klassieken.
The Choir, NPS Arena, zondag, Nederland 2, 17.45 uur