Ik weet dus niet meer of ik me een intellectueel moet noemen of niet.
Ik weet ook niet wat een intellectueel of een intellectuele houding is.
Wel weet ik dat het woord ‘goed’ vaak wordt gebruikt door intellectuelen. Zij houden van goede kranten (NRC, De Groene), goede boeken (Coupland, Grunberg, Yourcenar, Mulisch), goede programma’s (VPRO), goede films (bij voorkeur van regisseurs uit Oezbekistan) en goede toneelstukken (Toneelgroep Amsterdam). Goed is voor hen: iets waarover je kunt nadenken, of dat tot nadenken dwingt.
Het vervelende is nu dat alles wat slecht is of zou zijn (Telegraaf, Bouquet-reeks, Endemol, Rambo, Theater van de Lach) mij altijd meer tot nadenken stemt dan iets wat goed is. Ik zou bijvoorbeeld precies de techniek willen weten van de mensen die ‘The Bold and the Beautiful’ maken of van Steven Spielberg. Hoe Woody Allen zijn films maakt, is eigenlijk niet interessant om te weten, net zomin als het interessant is om te weten hoe Gerard Reve schrijft. Zoals Allen zijn films maakt en zoals Reve schrijft, moet je het in ieder geval niet doen. Als je tenminste films of boeken wil maken op dat niveau. Hoe hoger het niveau, hoe minder je hoeft te weten hoe het in elkaar zit. Techniek heb je meer nodig naarmate het niveau lager is.
Ik kan schilderen, maar ik kan geen goed gelijkend bloemstuk op het doek zetten. Dat kunnen amateurs heel goed. Die hebben daarvoor de techniek in huis.
Intellectuelen zouden zich dus meer moeten bezighouden met het lage niveau. Dat doen ze dus niet. Integendeel. Intellectuelen willen analyseren of deconstrueren. Daar heb je heel weinig denkvermogen voor nodig. Het is oneindig veel moeilijker om een roman te maken of een nieuw huis te bouwen.
Is iets verzinnen dan een intellectuele bezigheid? Vind ik wel. Ik vind Andre van Duin dan ook net zo'n intellectueel als Van Kooten of De Bie. Ik denk dus ook dat Van Duin meer kan dan Van Kooten. Toch wordt Van Kooten intellectueel hoger aangeslagen. Maar niemand kan mij uitleggen waarom.
Ik vind Freek de Jonge briljant, net als Paul de Leeuw. Ik merk voortdurend dat het eigenlijk ‘not done’ is om De Leeuw een intellectueel te vinden. Toch brengt hij scherpere satire op de televisie dan De Jonge ooit heeft gedaan.
Wat je ook wel hoort is dat intellectualisme te maken heeft met belangstelling. Ik heb een redelijke belangstelling voor literatuur en kunst in het algemeen. Ben ik daardoor intellectueler dan iemand die alles van postzegels weet en niets van literatuur en kunst?
Ik kom daar niet uit. Ik vind namelijk van niet. Ik geloof dat iemand die alles van postzegels weet, daar meer aan heeft dan iemand die alles van kunst weet.
Ik heb van Rudi Fuchs nog nooit een regel gelezen die duidt op kennis, gevoel voor kunst, gevoel voor deze maatschappij, noem maar op. Toch is hij museumdirecteur en dringt hij er op aan dat er ‘intellectueler, filosofischer’ over kunst wordt geschreven.
Is het dan misschien intellectueel om filosofisch te zijn? Zou je kunnen zeggen dat, omdat Kees van Kooten filosofischer is dan Andre van Duin en omdat Freek de Jonge filosofischer is dan Paul de Leeuw, Van Kooten en De Jonge intellectueler zijn? Ik heb Kees nog nooit op een filosofische gedachte kunnen betrappen, en de filosofie van Freek is interessant maar toch niet nieuw en erg clichematig oosters getint. In ‘filosofie’ kan het dus ook niet zitten.
Ikzelf denk heel veel na over de dingen, en ik lijd daar erg onder. Ik denk vaak dat dat intellectualisme is - lijden onder wat je denkt.
Maar alle zogenaamde intellectuelen die ik ken, lijden nooit ergens onder. Zeker niet onder hun eigen gedachten.
Het valt mij op dat intellectuelen altijd gedachten van anderen hebben. Die citeren ze ruim en daar vallen ze op terug.
Ik denk daar vaak over na. Dat is dom. Domheid schijnt per definitie niet intellectueel te zijn.