Whodunnit
De dood van Christopher Marlowe in 1593 in een café in Deptford staat vast, dachten wij: Marlowe kreeg een mes in zijn oog na een dronkemans ruzie over de rekening en dat was dat. De oer-Britse Marlowe Society kreeg echter voor elkaar dat Marlowes sterfjaar in zijn gedenkraam in Westminster Abbey werd voorzien van een vraagteken. Daarmee houdt de Society («heroically mad», volgens The Guardian) de mogelijkheid open dat Marlowe zijn dood in scène zette en daarna enkele of alle werken van Shakespeare schreef. De nieuwe Marlowe-biografie van professor Park Honan (Christopher Marlowe: Poet & Spy, verschijnt 27 oktober) onthult dat de moordenaar, ene Ingram Frizer, betaald werd door Sir Thomas Walsingham, Elizabeth chefspion en nota bene Marlowes patron. Walsingham zou af willen van de drinkende, rokende (!) pederast en atheïst. Frizer kreeg gratie en een landgoed.
Thesaurus
Rogets Thesaurus is een van de beste Britse online- woorden- en synoniemenboeken (thesaurus.com), maar als u Arab invoert vangt u bot. De zoekmachine vraagt of u misschien crab, drab of grab bedoelde. De Daily Telegraph meldt dat Rogets het lemma heeft verwijderd, omdat Amerikaanse pressiegroepen (met name het American Arab Forum) protesteerden tegen sommige synoniemen van arab: beggar, homeless person, slimeball. Die onaardige termen zijn te herleiden tot de achttiende-eeuwse term street Arab (straatarabier, dakloze, bedelaar). «We halen het eenvoudig eruit», aldus een woordvoerster, «want het laatste wat we met een woordenboek willen bereiken is dat we mensen beledigen.» Klinkt als een echte joden- of jezuïetenstreek, dus.
Emile Proust
Wat lazen Engelse Members of Parliament (MP) op vakantie? 153 Lagerhuis-leden en honderd Lords gaven vooraf een lijstje op (zie www.communicateresearch.com.) Het oeuvre van Dan Brown, Jung Changs biografie van Mao, William Hagues biografie van William Pitt jr. en de laatste Harry Potter zijn het meest populair. Lords houden meer van geschiedenis en biografie; alleen bij Labour haalt de laatste Booker Prize-winnaar (The Line of Beauty, Alan Hollinghurst) de top-vijf.
De enquête was anoniem; zo zullen wij niet weten welke MP uitzag naar de gedichten van de aartsbisschop van Canterbury, naar Cyfansodsiadan (poëzie, Welsh), de bijbel, de hele Booker Prize-shortlist, of «wat mijn vrouw voor me heeft meegenomen». Ook blijft onbekend welke Tory zich verheugde op In Search of Lost Time van Emile Proust.
Boekenbeurs
Woensdag 7 september begint de achttiende internationale boekenbeurs van Moskou. Bij de eerste in 1977 was partijleider Leonid Brezjnev al oud maar nog redelijk compos mentis. Hoofdthema in 1977: «Het boek in dienst van vrede en vooruitgang».
Nu is president Vladimir Poetin nog niet eens toe aan twijfels over zijn geestelijke en fysieke vermogens. Maar de cirkel begint toch rond te lopen. Deelthema in 2005: «Het boek tegen terreur». Doel: «Een demonstratie van de harde en hermetische samenwerking van de denkende en voelende mensen aller landen die het terrorisme, de allervreselijkste ziekte van de hedendaagse beschaving, weerstaan.» Op de stands van «Het boek tegen terreur» ligt onder meer het uit 2003 daterende Hoe gijzelaars te redden, of 25 beroemde bevrijdingen van Aleksandr Tsjernitskij, auteur van het nog recenter verschenen boek Seks is groter dan het leven, of het laatste geheim van de psychologie.
Woordenboek
De New Oxford American Dictionary (NOAD) zou in haar laatste editie (mei 2005) onder de E een woord hebben opgenomen dat niet be staat. Dat is een oude truc van woordenboeken en encyclopedieën, om inbreuk op het copyright te kunnen aantonen. Maar welk woord was het? Onder de 3228 E-lemmata vond The New Yorker zes verdachten, die nergens anders voorkwamen:
Earth loop Britse elektrische term voor «ground loop»;
EGD afk. van Eyeglass Display, technische term voor een computerscherm ge ïntegreerd met een bril;
ELSS Extravehicular Life Support System; Elektrofish vissen die een zwak elektrisch veld kunnen opwekken;
Esquivalience negentiende-eeuws, oorspr. Frans: het opzettelijk omzeilen van officiële verplichtingen, spijbelen;
Eurocreep de geleidelijke acceptatie van de euro in de EU door niet-euro-landen.
Vals is Esquivalience. Erin McKean, hoofd redacteur van NOAD, verontschuldigde zich niet: «Its inherent fakeitude is fairly obvious.» NOAD heeft het woord inmiddels uit de online-versie verwijderd.
Uitmarkt
Afgelopen week einde voltrok zich in Amsterdam de jaarlijkse Uitmarkt. Een groot deel van de kraampjes werd bevolkt door uit gevers die er, veelal tegen gereduceerd tarief, hun boeken verkochten en die soms lieten signeren door de auteurs. Maar accountants liepen er wederom niet rond, zodat de schrijvers kunnen fluiten naar hun gereduceerde honorarium.
Verzamelingen
Sinds lange tijd geeft Willem Winters via uitgeverij Perio in Leeuwarden eigenaardige boekjes uit. Over tandpasta, busbedrijven, hobbydichters en veel meer. Wie geabonneerd is krijgt deze keer een mapje met een keuze uit door Winters bewaarde kaartjes, bonnen, boekaankondigingen, bestelbonnen en andere rest papiertjes die je altijd weggooit, maar hij niet. Oud en nieuw, rijp en groen. Iedere abonnee een stuk of acht verschillende exemplaren. Een oproep uit 1962 van een bibliotheek om een boek terug te brengen, een foldertje met aanbiedingen van uitgeverij Pegasus, een kassabon uit 1982. ‘In de hoop dat dit drukwerk het zaad zal zijn voor nieuwe verzamelingen’, schrijft Winters.