Longlist Bookerprijs
Chimamanda Ngozi Adichie Purple Hibiscus
Nadeem Aslam Maps for Lost Lovers
Nicola Barker Clear: A Transparent Novel
John Bemrose The Island Walkers
Ronan Bennett Havoc, in Its Third Year
Susanna Clarke Jonathan Strange & Mr Norrell
Neil Cross Always the Sun
Achmat Dangor Bitter Fruit
Louise Dean Becoming Strangers
Lewis Desoto A Blade of Grass
Sarah Hall The Electric Michelangelo
James Hamilton-Paterson Cooking with Fernet Branca
Justin Haythe The Honeymoon
Shirley Hazzard The Great Fire
Alan Hollinghurst The Line of Beauty
Gail Jones Sixty Lights
David Mitchell Cloud Atlas
Sam North The Unnumbered
Nicholas Shakespeare Snowleg
Matt Thorne Cherry
Colm Tóibín The Master
Gerard Woodward Ill Go to Bed at Noon
Het lied van Roeland
Vertaald door Ard Posthuma, Athenaeum-Polak & Van Gennep, 182 blz., € 16,50
Het Chanson de Roland geldt als het begin van de Franse letterkunde. De titelheld was een neef en vazal van Karel de Grote en werd in 778 door een stelletje Basken in een hinderlaag gelokt. De rond 1100 opgeschreven Karel-legende heeft echter weinig te maken met de historische werkelijkheid, en vervulde in deze tijd van de eerste kruistochten vooral een propagandistische functie, waarbij de strijd tegen de moslims werd opgeblazen tot epische proporties. De vertaler heeft getracht de verslengte en het klankrijm te behouden, en is daar goed in geslaagd. Hoewel deze versie van het verhaal van «razende Roeland» zeer leesbaar is, is het verhaal minder beeldend en meeslepend dan Ariostos vierhonderd jaar later geschreven Orlando furioso.
(Rob Hartmans)
Frans van Dooren
Met Dante door Italië
Ambo, 248 blz., € 19,95
De Italiaanse literatuur laat men dikwijls beginnen met Dante. Dat klopt niet helemaal, maar het heeft natuurlijk wel wat om meteen het hoogtepunt aan het begin te plaatsen. Dante is in Italië nog altijd de meest vereerde dichter en ontelbaar zijn de naar hem vernoemde pleinen, straten, plaquettes en standbeelden. De veelvuldig gelauwerde vertaler van Dante en andere Italiaanse klassieken heeft het land minstens vijftig keer bezocht, en op grond daarvan een literaire Giro dItalia geschreven. Niet alleen beschrijft hij in dit fraaie boekje de vele plaatsen waar Dante heeft geleefd, ook geeft hij een overzicht van de Dante-inscripties die in heel Italië te vinden zijn.
(Rob Hartmans)
D. van der Horst
Geschiedenis van Engeland
De Arbeiderspers, 398 blz., € 24,50
De negentiende-eeuwse Franse historicus Michelet begon zijn voordrachten over Engelse geschiedenis ooit met de woorden: «Dames en heren, Engeland is een eiland.» Een deur die verder open staat kan men nauwelijks intrappen, maar toch is de insulaire positie van Engeland altijd gezien als zeer bepalend voor het wezen en karakter van het land. Niet alleen buitenlanders kijken er zo tegenaan, ook Engelsen koesteren zich dikwijls in de droom van hun splendid isolation. In zijn uiterst handzame en informatieve Geschiedenis van Engeland benadrukt Van der Horst dat dit onzin is, en schenkt hij veel aandacht aan de relatie met het continent. Naast een natuurlijke slotgracht vormde het Kanaal ook een ideale verbindingsweg die ervoor zorgde dat Engeland intense contacten onderhield met in de eerste plaats Frankrijk en de Lage Landen.
(Rob Hartmans)
Sebastian Haffner
Pruisen
Mets & Schilt, 255 blz., € 22,50
Over Pruisen doen vooral negatieve mythes de ronde waaruit het beeld oprijst van een militaristische, agressieve, cultuurloze, autoritaire staat vol slaafse en met de hakken klakkende Untertanen die enthousiast achter Hitler hebben aangelopen. Dit beeld is zo dominant dat de geallieerden in 1947 zelfs besloten Pruisen op te heffen. Uiteraard zit de werkelijkheid iets ingewikkelder in elkaar, en de uit Pruisen afkomstige Haffner zou Haffner niet zijn geweest als hij dat niet op even lapidaire als meeslepende wijze had opgeschreven.
(Rob Hartmans)
Hannah Arendt Martin Heidegger
Brieven 1925-1975
Atlas, 475 blz.,
€ 29,90
Vom Grösse und Elend des deutschen Geistes daarvan getuigt ook deze briefwisseling tussen de diepdenker uit het Zwarte Woud en de joodse politiek-filosofe. Aan de boeken over Heidegger zal wel nooit een einde komen, en momenteel tekent zich opnieuw een bescheiden Arendt-Welle af, zodat het begrijpelijk is dat deze zes jaar geleden gepubliceerde correspondentie vertaald is. Voor wie alles wil weten over de, aanvankelijk erotische, relatie tussen de obscurantist Heidegger en de lucide Arendt is dit verplichte lectuur. Overigens zijn de briefwisselingen die Arendt voerde met bijvoorbeeld Mary McCarthy en Hermann Broch veel interessanter.
(Rob Hartmans)
Wolf Jobst Siedler
Een leven bekeken
Atlas, 286 blz.,
€ 19,90
«De eerste Duitse uitgever die ik leer kennen met wie je een normaal gesprek kunt voeren.» Dit schreef Heidegger in een brief aan Hannah Arendt over Wolf Jobst Siedler, zodat ik mijn hart vasthield toen ik aan deze memoires begon. Ten onrechte, want de in 1926 geboren Siedler schrijft heel helder en boeiend, terwijl zijn jeugdjaren uiteraard voldoende stof bieden. Aangrijpend is vooral het verhaal over de arrestatie van hemzelf en zijn vriend Ernst Jünger junior, omdat ze zich als Marine hilfer in 1943 «defaitistisch» zouden hebben uitgelaten over de Duitse krijgskansen, en Siedler bovendien een kritische opmerking over de jodenvervolging zou hebben gemaakt. Jüngers beroemde papa wist echter aan wat touwtjes te trekken waaronder dat van Rommel zodat de knapen aan de beul ontkwamen. De jonge Jünger sneuvelde kort daarop in de marmergroeven van Carrara.
(Rob Hartmans)
Bart de Cort
Solidariteit en anonimiteit
Papieren Tijger, 288 blz., € 21,-
In de jaren zeventig was de geschiedenis van de arbeiders beweging ernstig in de mode. De aandacht ging toen niet in de eerste plaats uit naar de omvangrijke en relatief succesvolle sociaal-democratie, maar vooral naar allerlei ultraradicale figuren en splinter partijtjes. De in 1932 van de sdap afgescheiden Onafhankelijk Socialistische Partij was zon groepje. Volgens oud-osper Sal Tas waren de leden «rood aangelopen sociaal-democraten», en in organisatorisch vernuft en hardheid moesten ze het afleggen tegen de antistalinistische communisten van Henk Sneevliets Revolutionair-Socialistische Partij, met welk partijtje men in 1935 fuseerde tot de evenmin erg levensvatbare Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij. De Cort heeft veel gegevens over tientallen actieve ospers boven water gehaald, maar veel kleur en smaak zit er niet aan dit boekje. Wie de sfeer van dit milieu enigszins wil proeven, kan beter de memoires van Tas en De Kadt lezen, en sommige verhalen van Geert van Oorschot.
(Rob Hartmans)
Jürgen Habermas & Jacques Derrida
Filosofie in een tijd van terreur
Klement, 238 blz.,
€ 22,95
Wie dit door de Amerikaanse filosofe Giovanna Borradori samengestelde boek ter hand neemt, verkeert in de veronderstelling dat het gaat om daadwerkelijke gesprekken tussen de god father van de Kritische Theorie en de nestor van het postmodernisme. Borradori, die op 11 september 2001 het idee voor dit boek kreeg, heeft echter afzonderlijke gesprekken gevoerd met de beide denkers, en die gecompleteerd met essays over hun werk. Het boek, waarin de relatie tussen het mondiale terrorisme en de erfenis van de Verlichting centraal staat, is er niet minder interessant door.
(Rob Hartmans)