Londen – Wie heeft Boris Johnsons vakantie verpest? Met verloofde Carrie, baby Wilfred en hond Dilyn kampeerde de Britse premier in het Schotse gehucht Applecross. Nadat enkele kranten deze locatie hadden geopenbaard, moesten ze terugkeren omdat de veiligheid in het geding was. De beschuldigende vinger ging naar de Schotse nationalisten, maar de leidoler van de snp-Lagerhuisfractie Ian Blackford, in wiens kiesdistrict Applecross ligt, verklaarde onschuldig te zijn.
Het was een gewaagde actie van Johnson om, in navolging van koningin Elizabeth, de zomervakantie in Schotland door te brengen. Tijdens de coronacrisis is de anti-Engelse stemming toegenomen. Bij de Schots-Engelse grens verschenen zelfs actievoerders in hazmatpakken om Engelse reizigers in hun ‘pestvoertuigen’ tegen te houden. ‘Keep Scotland covid Free’ was hun credo, misleidend omdat het dunbevolkte Schotland na Engeland en Spanje relatief gezien de hoogste oversterfte van Europa had.
Toch beleefde de Schotse leider Nicola Sturgeon een goede crisis. Ze portretteerde zichzelf als een daadkrachtige leider, waarmee ze zich probeerde te onderscheiden van haar talmende ambtgenoot in Londen. Ze beweerde dat Engeland vijf keer zo hard getroffen was als Schotland. Dat bleek niet correct, maar wel effectief. Nooit was de steun voor onafhankelijkheid zo groot. Desondanks heeft Sturgeon zorgen. Binnenkort begint er een parlementair onderzoek naar mogelijke bemoeienis van haar regering met het strafproces tegen haar voorganger Alex Salmond. De vader van de moderne snp was in maart door een jury vrijgesproken van seksueel misbruik. Deze zedenzaak was aangespannen door negen vrouwen, onder wie partijmedewerkers. Gesteund door zijn loyale aanhangers ziet Salmond hier een complot van Sturgeon en de ambtenarij om hem monddood te maken.
Salmond, na het verloren onafhankelijkheidsreferendum in 2014 opgestapt, heeft nog steeds veel invloed binnen de partij. Hij vindt Sturgeon te voorzichtig en volgens hem moet zij afstevenen op een nieuw referendum, desnoods zonder toestemming van Londen. Het is ook een botsing van persoonlijkheden: een goklustige, charismatische pre-MeToo-populist tegenover een professionele en progressieve carrièrepoliticus.
De strijd tussen ‘steur en zalm’, de strijd om de ziel van de snp, is zo bitter dat die kan leiden tot een splitsing van de partij, juist nu de gedroomde onafhankelijkheid dichterbij is dan ooit. Deze vete zal Johnson deugd hebben gedaan, tijdens zijn verblijf in de Hooglanden.