Marokko heeft de neiging je in slaap te sussen, om je daar dan weer ruw uit te laten ontwaken. Het lijkt vaak zo’n normaal land, met een parlement en een pluriforme pers, net als Nederland. En dan blijkt weer dat het dat uiteindelijk, in laatste instantie, toch niet is. En dus helemaal niet is.
Neem de blogger die een maand geleden in moeilijkheden kwam omdat hij iets onaardigs over de koning had geschreven: door links en rechts gunsten te verlenen, in bijvoorbeeld de vorm van een taxivergunning, zou de koning de economie de rente die hijzelf zo vaak heeft veroordeeld in stand houden, en zelfs propageren. De koning zou op deze manier bedelaars van zijn onderdanen maken, die meer moeite doen om bij hem in de gunst te komen dan om werk te vinden.
Iedere Marokkaan begrijpt dit. De blogger refereerde aan het feit dat de koning een politieman die hij ergens op zijn route was tegengekomen zo’n taxivergunning had gegeven, misschien omdat hij de man aardig vond. Voor die politieman is dat een aanvulling op zijn inkomen, want hij kan die vergunning weer ‘leasen’ – hij hoeft niet zelf in een taxi te gaan rijden om eraan te verdienen. Iedere Marokkaan kent het voorbeeld van de taxivergunning, die grima wordt genoemd, een verbastering van het Franse agrément. Veel mensen hebben zo’n grima.
Dit stuk kwam de 32-jarige blogger op een veroordeling te staan wegens gebrek aan respect voor de koning, hij kwam in de gevangenis terecht, werd na een paar dagen in voorlopige vrijheid gesteld en een week later in hoger beroep vrijgesproken wegens een ‘vormfout’. Maar de blogger is er behoorlijk van geschrokken. Iets vergelijkbaars overkwam vorig jaar een andere blogger, die op de site Facebook een fake-profiel van de broer van de koning had gezet. Ook hij heeft leergeld betaald.
Dus zo’n land is Marokko ook. Aan de andere kant van het spectrum gebeuren even vreemde dingen, die in Nederland minder snel zouden gebeuren (waarmee ik niet wil zeggen dat ze daar niet kunnen gebeuren). Zo reed een oom van de koning – de man van een zus van de vader van Mohammed VI – onlangs in zijn 4x4 op de Corniche van Casablanca (uitgaansgebied), en daar bestond een politieman het hem aan te houden omdat hij, die oom, door rood licht was gereden. Die oom schijnt toen tegen die politieman, die hem naar zijn papieren vroeg, te hebben gezegd: ‘Wat jij, jij bent slechts een vlieg, ik ben jouw heer.’ Wat, tussen haakjes, de verhoudingen aardig weergeeft. De oom stapte vervolgens uit zijn 4x4, trok zijn revolver (‘Denk jij soms dat je de enige bent met een pistool?’) en schoot de diender in zijn dij. Hij ligt nog altijd in het ziekenhuis.
En de oom? Over hem berichtte het officiële Marokkaanse persbureau onmiddellijk dat deze leed aan de ziekte van Korsakov – die, volgens dat persbureau, een ‘ernstige geestelijke degeneratie’ zou bewerkstelligen – en onverwijld is opgenomen in een psychiatrische kliniek. Inmiddels zou de oom aan een andere ziekte lijden, namelijk die van Alzheimer, maar zich nog steeds in die kliniek bevinden, iets dat maar zeer weinigen geloven. Hoe iemand met zo’n ziekte – welke van de twee dan ook – auto mag blijven rijden en zelfs een revolver bij zich mag dragen, is door het persbureau tot op heden nog niet opgehelderd.