RABAT – Het verbaasde Touria dat ik niet wist hoe het er in Marokko aan toeging, ik was hier toch al vier maanden? Als ze op vrijdagmiddag met een vriendin koffie ging drinken, waarom werd ik dan boos omdat ze niet op tijd thuis was? Op welke tijd trouwens? Er kwam nog een vriendin langs, en nog een zus van die vriendin, en het duurde allemaal langer dan ze had gedacht, moest ze dan zeggen dat ze nu weg moest? Ze vond het leuk om met die vriendinnen te praten.
Maar ik had op haar zitten wachten, denkend dat ze wel om een uur of zes thuis zou zijn, denkend ook dat we de avond samen zouden doorbrengen – beslist niet denkend dat zij als ze om vier uur ging koffiedrinken met een vriendin misschien wel de hele avond weg zou blijven, zijzelf had dat van tevoren trouwens ook niet bedacht, ook zij had een ander plan in haar hoofd gehad – maar zij had dat naar omstandigheden laten varen. Dat stoorde me.

Maar waarom, vroeg Touria, ging ik dan ook niet gewoon wat doen? Waarom bleef ik op haar wachten? Er was toch de mobiele telefoon? Als ze thuiskwam en ik was daar niet, dan belde ze me toch, om te vragen waar ik was en hoe laat ik thuis zou komen? En als dat dan nog een uur zou duren, wat maakte dat uit? Waarom keek ik zo op mijn horloge? Waarom liet ik de dingen niet gewoon gaan zoals ze gingen? Waarom moest alles in een plan worden gevat, van tevoren worden bedacht en ook zo uitgevoerd? Ze vond me «erg serieus».

Ik zei daarop niet dat ik nu begreep waarom het zo’n puinhoop was in dit land, dat leek me al te kinderachtig, maar ik zei wel dat als ze moest werken dat ze dan toch ook op tijd was, stipt zeven uur in het ziekenhuis en geen minuut later, dus kennelijk waren er voor haar ook wel dingen die ze «erg serieus» nam. Ook dat was eigenlijk kinderachtig want dit was geen werk maar vrije tijd. Verder zei ik nog dat je twee keer tegen iemand kon zeggen, via sms, je fais le retard maar geen drie keer, en al helemaal geen derde keer als je net had geschreven dat je binnen een kwartier thuis zou zijn. Dat was toch een slordige manier van met elkaar omgaan. En zij had toch ook dat plan in haar hoofd gehad om samen haar hrira te eten, en nog iets samen te doen vanavond, al was dat plan dan onuitgesproken gebleven? Daar stapte zij zomaar vanaf, zonder mij daar verder iets over te zeggen, behalve dan je fais le retard?

Ondertussen was het lastig ruziemaken voor mij want ik voelde wel aan dat ik onredelijk was. Alles wat ik zei klonk me geforceerd in de oren, gezocht zelfs. Was ik niet gewoon boos omdat ik me gekrenkt en buitengesloten voelde, omdat zij liever bij anderen was dan bij mij en ik er op de koop toe ook nog eens niet bij mocht zijn? Nee. Zo was het toch niet helemaal. Het was óók wel onachtzaam van haar. Waarom niet gewoon gezegd: luister, ik weet niet hoe lang het nog gaat duren, reken niet meer op mij vanavond. Waarom dat niet gewoon gezegd? Omdat ze dacht, denk ik, dat ik dat niet leuk zou vinden, en met recht. Maar drie keer je fais le retard vond ik ook niet leuk.

Enfin, Touria bood haar excuses aan, en ik ook, en het was allemaal weer goed, maar diezelfde avond zou het nog een keer misgaan. Ze was naar huis gekomen met de twee meisjes die zich het laatst bij haar hadden gevoegd, een vriendin en een tweelingzus van die vriendin, Meryem en Fatima. Met z’n vieren aten we haar hrira en daarna gingen we nog naar een bar waar altijd een «zwarte band» speelt, uit Ivoorkust, en waar het op vrijdagavond gezellig is. Touria en ik dronken bier à drieënhalve euro per flesje van 25 centiliter en Meryem en Fatima dronken wodka-tonic à zes euro per glas. Twee uur later waren we vijf bier en vijf wodka-tonic verder en gingen we naar huis en kon ik de rekening betalen. Even was er de vraag of Meryem en Fatima met de taxi naar huis zouden gaan of dat ik ze met de auto thuis zou brengen, Touria overlegde met de zussen, die zeiden vanavond bij hun tante te logeren, en omdat dat niet ver van mijn huis was, bracht ik ze daarheen. Maar ook hier, bij dit thuisbrengen, bleek ik weer weinig van Marokko te begrijpen. Daarover volgende week.