Ik schreef eerder dat de broer van Touria, Hicham, die een strenge moslim is geworden, tegen ons huwelijk was. Touria was de zus, twee jaar ouder dan hij, met wie hij het meest optrok. Van al zijn broers en zussen was Touria hem het meest na. Zo dacht Touria er ook over. Maar nu begon hij te zeggen dat het niet goed was dat ze geen hoofddoek droeg en dat ze strakke spijkerbroeken droeg en veel te blote kleding, shirtjes die haar armen onbedekt lieten. Het was allemaal haram. Hij zei het niet tegen Touria zelf maar tegen zijn vader en moeder. Toen Touria te horen kreeg wat Hicham had gezegd, sprak ze niet meer tegen hem. Dat duurt nu al twee maanden.

Tegen mij zei Touria: en Hicham was degene met wie ik vaak kleren ging kopen! Hij vond wat ik uitzocht altijd mooi. Nooit eerder had hij kritiek op wat ik droeg. Als mijn vader zei, een spijkerbroek is niet goed, je moet een djellaba dragen, dan nam Hicham het voor me op. Inmiddels neemt haar vader het voor Touria op als Hicham tegen hem zeurt over die spijkerbroek. Niet dat hij Touria die spijkerbroeken nu graag ziet dragen, maar hij zegt tegen Hicham dat Touria geen klein kind meer is en zelf maar moet bepalen wat ze draagt. Het geeft aan hoe hoog Touria in vaders achting staat. Eigenlijk zijn de mannen – vader en broers – de baas in huis. De vrouwen in huis dienen zich te schikken. Had vader Touria niet zo hoog zitten, dan had hij Hicham gelijk gegeven, de vrije hand gegeven om Touria zijn wil op te leggen. Maar vader weet dat Touria zich niet naar Hichams grillen zal schikken. En ze heeft in huis meer status en macht dan Hicham. Als er iets geregeld moet worden, doet zij dat, en niet een van de jongens. Er zou dus een hoop gedonder komen. Het is makkelijker Hicham in deze maar klein te houden.

Op een zomeravond zat ik op de drempel van het huis te kijken naar wat zich op straat afspeelde, wie er zoal voorbijliep. Hicham stond ook buiten en probeerde iemand te bellen maar dat lukte niet. Hij had geen beltegoed meer. Ik zei: als je mijn telefoon even wil gebruiken… Hij zei: graag, alleen maar even om te zeggen dat iemand mij moet terug bellen. Dat deed hij en hij gaf me mijn telefoon weer terug. Die ander belde hem weer, en Hicham liep een eind weg om wat privacy te hebben.

Touria praat niet met haar broer, maar mij leek het beter maar gewoon vriendelijk tegen hem te blijven, dat deed hij ook tegen mij. Toen hij me mijn telefoon teruggaf, wilde ik het nummer dat hij had gedraaid wissen uit de lijst. Wat moest ik met dat nummer. Ik zag toen dat hij het nummer van de ex-man van Touria had gedraaid – dat nummer stond in mijn telefoon omdat Touria soms mijn telefoon gebruikte om met hem te praten. Maar wat had Hicham met hem te bespreken?

Touria was drie jaar geleden gescheiden, en haar ouders waren tegen geweest – want dan kwam ze weer thuis wonen, met haar dochter, en kom er dan maar weer vanaf. De enige die haar geholpen had, was Hicham. Hicham had haar man nooit gemogen. En nu zat hij met hem aan de telefoon. Waarom?

Touria kwam ook op de drempel zitten en ik zei tegen haar wat ik zojuist had ontdekt: dat Hicham met haar ex-man zat te praten, nu. Al zei ze niks, ik zag aan haar gezicht dat het haar hard raakte. Ik zei: ik praat zo wel even met Hicham.

Ik liep naar hem toe toen hij klaar was met praten en vroeg hem recht op de man af waarom hij de ex-man van Touria had gebeld. Hij schrok daarvan, zag ik, want hoe wist ik dat? Maar hij vroeg niks en ontkende het ook niet. Hij zei: ‘Ik moet je zeggen dat ik tegen dit huwelijk ben. En Aziz is dat ook. Hij vindt het niet goed dat zijn dochter straks bij een Europeaan in huis woont. Ze moet opgevoed worden als een moslim. Als jullie haar meenemen naar Europa zal ze geen moslim blijven. Dat willen we voorkomen.’

Inmiddels was de vader van Touria ook naar buiten gekomen. Touria had hem verteld wat er speelde. Vader liep naar Hicham toe en zei: wat is hier aan de hand, wat ben je aan het doen? Hicham kon zich er niet uitpraten. Vader zei tegen hem: bemoei je met je eigen zaken. En toen liep Hicham weg, want hij had een afspraak met een vriend.

Touria zei: als hij Aziz helpt mij mijn dochter af te pakken, vermoord ik hem. Vader zei: rustig nou maar. Het klonk machteloos.