Belgrado – ‘Weg met Vučić!’ schreeuwden demonstranten terwijl ze de Gazela-brug in Belgrado afzetten. Op vrijdagavond protesteerden tienduizenden in de Servische hoofdstad tegen de verheerlijking van geweld in de media én de regering. Eerder deze maand stierven er zeventien mensen tijdens twee massaschietpartijen, waarvan een op een basisschool. Volgens velen is president Aleksander Vučić medeverantwoordelijk voor de tragedie.
De laatste jaren heeft de regering de politieke rechten en burgerlijke vrijheden gestaag uitgehold en trekt Vučić steeds meer macht naar zich toe, onder andere door controle van de media, schrijft de Amerikaanse organisatie Freedom House. Veel Serviërs protesteerden daarom ook tegen mediamanipulatie en het steeds repressievere bewind van de regerende partij.
‘Onze boodschap met dit protest is dat Servië tegen alle vormen van geweld moet zijn’, zegt Biljana Dordević, parlementslid van Ne Davimo Belgrade, een van de oppositiepartijen die het protest organiseerden. De organisatoren eisen onder andere het ontslag van twee ministers, een verbod op realityshows en tv-programma’s die geweld promoten en het stopzetten van de landelijke frequentie van Happy en Pink TV.
Realityshows, geweld en de regering zijn in Servië met elkaar verbonden, zegt Andrej Ivanji, redacteur van Vreme, een onafhankelijk weekblad in Belgrado. ‘Sommige tv-stations, vooral Pink en Happy, zenden shows uit zonder enige rem en controle, promoten vulgariteit, geweld en vrouwenhaat.’ Het is één reden waarom burgers zich nu tegen de tv-zenders keren. Maar er speelt meer: de kanalen worden namelijk ook gebruikt voor propaganda van de regerende Servische Progressieve Partij (sns).
‘Nationale omroepen moeten een publiek goed zijn’, vindt Ivanji. ‘Maar tv-zenders met landelijk bereik doen geen verslag van feiten, ze produceren hun eigen realiteit. Daarom zijn ze zo belangrijk voor de regerende partij. Het enige doel van deze tv-stations, net als tabloidkranten hier, is om de oppositie te demoniseren en een cultus rond regeringsleider Vučić te produceren.’
Dat gebeurde ook rond de protesten. Tabloids schreven over ‘die aasgieren van de oppositie’ en ‘pro-Navo-landverraders’. Pink TV zond livebeelden uit met vijftig demonstranten, helemaal aan het begin van het protest gemaakt, en sprak over ‘gewelddadige taferelen’, terwijl het allemaal vreedzaam verliep.
Vučić beschuldigde de oppositie ervan ‘het bloed van onschuldige kinderen’ te gebruiken voor ‘hun politieke spelletjes’. Tegelijkertijd riep hij zijn aanhangers op om volgende week naar ‘de grootste partijbijeenkomst ooit’ in Belgrado te komen.