Barcelona – De burgemeester van Antwerpen is boos op zijn collega in Madrid. Die heeft in zijn stad een feestelijk eerbetoon toegestaan aan de beruchte Spaanse tercios, infanterietroepen die in de zestiende eeuw stevig huishielden in de Nederlanden. Vooral Antwerpen kreeg er toen van langs. Tijdens de Spaanse furie in 1576, een vierdaagse orgie van moord, verkrachting, brandstichting en plundering in de grootste en meest welvarende stad van de Nederlanden, kwamen naar schatting zevenduizend Antwerpenaren om.
Burgemeester Bart De Wever is het nog niet vergeten. In een brief aan zijn collega José Luis Martínez-Almeida Navasqüés van Madrid klaagt hij over de verheerlijking van het gewelddadige verleden van de tercios. ‘Het getuigt van een totaal gebrek aan het meest elementaire respect’, schrijft De Wever. ‘In herinnering aan de talloze slachtoffers, willen wij dit gebeuren dan ook krachtig veroordelen.’
Veel indruk heeft de brief niet gemaakt in Madrid. In elk geval vond de rechtse Martínez- Almeida (PP) het niet nodig om te reageren. Hij bestuurt Madrid dankzij de steun van Vox. Bij de verkiezingen van 10 november werd deze ultrarechtse partij de derde kracht in het Spaanse parlement. Om dat succes te vieren, bracht de partijtop van Vox een toost uit op de tercios. Secretaris-generaal Javier Ortega Smith reciteerde daarbij een gedicht dat wordt toegeschreven aan een kapitein van de tercios in Vlaanderen. Het staat bol van heldhaftigheid, straf voor de verraders van Spanje en bloed dat vergoten wordt voor het vaderland, om onvermijdelijk te eindigen met het militaristische gebrul Por España! waar de Spaanse fascisten zo dol op zijn.
Het is symptomatisch voor de revival die de herinnering aan de tercios in Spanje beleeft. En die heeft alles te maken met de nieuwe golf van Spaans nationalisme die over het land rolt. ‘Er heerst een enorme belangstelling’, zegt de eigenaar van boekhandel Tercios Viejos in Madrid. ‘Over de tercios verschijnen steeds meer boeken. En bij lezingen erover zit de winkel stampvol.’
Verwacht alleen geen kritische beschouwingen over de manier waarop de tercios de Spaanse overheersing in Europa kracht hebben bijgezet. Zwarte bladzijden uit de Spaanse geschiedenis worden simpelweg weggewuifd als propaganda van de protestantse vijanden. De Spaanse furie? Allemaal Nederlandse leugens. De Spanjaarden smullen ervan.