HET BIJHOUDEN van alle onterechte claims over de ‘varkensgriep’ is bijna even tijdrovend als het bijhouden van de epidemie zelf. Het grootste misverstand is ongetwijfeld de gedachte dat het gewraakte virus wordt overgebracht door varkens. De Egyptische president Hosni Mubarak heeft ‘uit voorzorg’ opdracht gegeven alle varkens in het land onverwijld te slachten. De Egyptische politie levert nu straatgevechten met varkenshouders, doorgaans armlastige Kopten die zich van geen kwaad bewust zijn en hun handel nodeloos in de verbrandingsovens zien verdwijnen.
Zelfs de linguïstiek is bevangen door de zwijnenkoorts. De benaming ‘varkensgriep’ is onterecht, zo stelde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) vorige week in navolging van veterinaire organisaties en veeteeltlobby’s. Het is beter van ‘influenza A(H1N1)’ te spreken. Waarvan akte. Aziaten noemen het ‘Mexicaanse griep’, een term die althans enige rechtvaardiging vindt in het feit dat het virus voor het eerst huishield in Mexico. De Mexicaanse overheid, die de pr-ramp natuurlijk wil bezweren, zegt over bewijzen te beschikken dat het virus zijn entree maakte in China en spreekt dus voortaan van ‘Chinese griep’.
Intussen malen de wetenschappelijke molens van de Amerikaanse GG&GD, de Centers of Disease Control (CDC), langzaam maar degelijk. De CDC hebben het virus volledig doorgelicht en zijn begonnen met het opsturen van monsters naar vaccinproducenten, zodat bij het begin van het nieuwe griepseizoen op het noordelijk halfrond voldoende vaccin beschikbaar kan zijn. Dat klinkt geruststellender dan het is. Epidemiologische modellen wijzen uit dat besmettelijke ziektes het hardst en het langst toeslaan in arme landen. Het rijke Westen kan zich veilig wanen achter een muur van vaccins, maar als het virus in de Derde Wereld nog jaren voortwoekert en muteert, kan het op een dag moeiteloos door die muur breken. Westerse leiders die nu prat gaan op hun vaccinvoorraden zouden er goed aan doen vaccins te sturen naar Mexico zodat influenza A(H1N1) kan worden bedwongen bij de bron.
Een derde misverstand betreft de herkomst van het virus. Her en der wordt met de beschuldigende vinger gewezen naar de intensieve veehouderij, die enorme hoeveelheden varkens onder onnatuurlijke omstandigheden op elkaar pakt. Ja, deze industriële megaboerderijen zijn weerzinwekkend en dienen te worden gesloten, maar daarmee is niets gezegd over dit virus. Er is niet het geringste bewijs voor een verband. Zelfs als vandaag of morgen blijkt dat influenza A(H1N1) heerst onder varkens in Mexicaanse intensieve veeteeltbedrijven wil dat niet zeggen dat de griep daar is ontstaan. Bijna alle griepvirussen ontstaan in gebieden met extensieve (pluim)veeteelt, doorgaans in Azië gelegen.
Ach, en dan die mondkapjes. De CDC hebben een analyse van het virus gemaakt, waaruit blijkt dat het alle componenten mist die de Spaanse griep dodelijk maakten. Niettemin kan het natuurlijk gaan muteren, net als de Spaanse griep. Die maakte in het voorjaar van 1918 veel mensen ziek maar eiste nauwelijks levens. Toen hij in het najaar zijn dodelijke kracht ontwikkelde, vielen er geen slachtoffers onder degenen die al eerder besmet waren. Het feit dat de huidige variant zich razendsnel verspreidt is daarom geruststellend. Wie nu besmet wordt, loopt even met een snotneus rond en is daarna levenslang immuun. En in het ergste geval helpt uiteraard sterke drank. Toen de Spaanse koning Alfonso XIII destijds de griep kreeg, klokte hij een hele fles Bacardi weg. Hij was op slag genezen.