Een jaar geleden klaagden de economen Rick van der Ploeg en Arnold Heertje in deze krant dat de overheid nog altijd miljoenen in het bedrijfsleven stopt. Vooral de zogenaamd liberale, anti-etatistische VVD moest het bij hen ontgelden: «VVD-politici zeggen in verkiezingstijd dat ze van en voor de vrije markt zijn, maar in werkelijkheid verstoren ze de markt voortdurend omdat ze als overheid ondernemer willen spelen.» Ondanks de grote bezuinigingen die de regering heeft aangekondigd, is er op dit gebied nog niets veranderd. Alle partijen, en inderdaad de VVD voorop, protegeren nog altijd de concurrentievervalsende bedrijfssubsidies. Ook op lokaal niveau. Onlangs kondigde de VVD-portefeuillehouder van het Amsterdamse stadsdeel Oud-West vol trots aan dat ze een filiaal van de succesvolle en vooral stijlvolle winkelketen The Coffee Company naar de Kinkerstraat had weten te lokken. Dat moest de slechte reputatie van de straat breken: een hippe bar die gulle tweeverdieners trekt. Want de vrije omgang van mensen en goederen leidt, zo menen de volksvertegenwoordigers van de deelraad, tot verloedering. Genoeg reden dus voor een marktcorrectie.

De publieke zaak gaat, zeker voor lokale politici, al lang niet meer om het collectieve belang. Eigen stadsdeel eerst. Dus wordt er geld aan de burgers onttrokken om de concurrentie met andere stadsdelen aan te gaan. De naburige stadsdelen De Baarsjes en Bos en Lommer lonken nu waarschijnlijk naar een broodjeszaak van de keten Bagels&Beans. En let wel: we praten hier niet over de bescherming van de bedreigde kruidenier met een sociale functie in de buurt, maar over internationale ketens met miljoenenomzetten.

Navraag leert dat de stadsdeelraad van Oud-West 14.000 euro per zaak (maximaal) overheeft voor haar verlangen tot concurrentievervalsing. Maar navraag leert nog iets anders. De eigenaar van het bewuste filiaal van The Coffee Company heeft het financiële aanbod van de deelraad afgeslagen. De hulp die de raad had geboden bij het beschikbaar stellen en aanschaffen van het pand vond hij al groot genoeg. De beleidsadviseur EZ van Oud-West zegt het met spijt in haar stem. Meestal lacht het bedrijfsleven zich rot om de ondernemersvriendelijke overheid, maar soms kent zelfs een ondernemer schroom. Want je mag grote winstmarges vragen op goedkoop produceerbare goederen — dat is dan geen bedrog maar ondernemersinstinct — maar burgers mag je niet beroven. Dat hoort niet bij het spel van vrije mededinging. Ook ondernemers kennen burgerzin. Meer dan de lokale overheid. Haar devies blijft: burgers klop je geld uit de zak en ondernemers «versterk» je, zoals het in het jaarrapport van de deelraad heet.

_______________________________

Prijs

De kaart van Irak, die Frederik Ruys dit voorjaar maakte voor De Groene Amsterdammer (nummer 13, van 27 maart) heeft vorige week de MapGallery 2003 gewonnen voor de beste cartografie van dit jaar. Volgens de jury, met onder anderen een vertegenwoordiger van National Geographic, hebben Ruys en De Groene Amsterdammer in de eerste week van de oorlog om Irak «de lezers niet willen vervelen met een militaristische kaart waarop potentiële doelen werden vermeld», maar geïnformeerd met «een culturele, demografische en historische kaart waarop de bijzonderheden van het land het best tot hun recht kwamen».

De redactie