Intieme bol

De spelers die meedoen in de voorstellingen van Boukje Schweigman hebben altijd een uitzonderlijke aantrekkingskracht. Of het nou gaat om een massa amateurs, of om een selectie bewegingstechnisch geschoolde dansers en mimers, de fysieke rust die van hen uitgaat is weldadig. Soms vormen ze het centrum van de actie, soms voel je alleen hun handen die jou aanraken vanuit een opening in een doek waar je langs wordt geleid, of iemand die in de donkerte je schouders streelt. Aan de nieuwste productie van Schweigman& doen helemaal geen spelers mee. Spectrum is een installatie: een intieme bol waarin veertien bezoekers per keer een betoverend lichtspel ondergaan. Allemaal in hun eentje; afzonderlijk betreden ze de ruimte, en vanaf hun eigen plek merken ze niets van de anderen. Perfect voor in coronatijd. De installatie ging in première op het aangepaste Festival Boulevard in Den Bosch, en staat deze week in de uitgestorven Brabanthallen. Maar de voorstelling past naadloos in het oeuvre van de theatermaker, die een stap verder gaat met de bijzondere ruimtes die haar voorstellingen domineren.

Beeldend kunstenaar Cocky Eek ontwierp de bol, in een vervolg op de inflatable reuzenbaarmoeder van Blaas en het spiralende gangenstelsel van Curve. Maar deze ruimte heeft niet de organische handmatigheid van Eeks eerdere betreedbare luchtbouwsels. Het is een technisch hoogstandje. Mechanisch wordt het lichaam van de toeschouwers horizontaal gebracht. Het licht komt vanuit een plafond van zelfstandig bewegende cirkels, die zich openen naar een weidse koepel. En het spektakel zijn de verglijdende, verzengende kleuren in dit gestadig vervormende firmament. Spectrum heeft iets van een pretpark-attractie die automatisch een programma afdraait. Toch ademt alles een meditatieve zinnelijkheid. Het achterover vallen van het publiek gebeurt in het stikdonker, en gaat zo traag dat je voelt hoe je langzaam loskomt van de grond en je lichaam gewichtloos lijkt te worden. De bewegende cirkels echoën een planetaire draaiing, en de lichtkleuren (ontworpen door Matthijs Munnik) lijken een natuurlijk fenomeen. Een ruimtelijke muziekscore van Yannik Kyriakides begeleidt de reis van donker naar zwart-wit en via de spectrumkleuren terug naar het duister. En de gids die de toeschouwers voorbereidt op de attractie heeft de aanstekelijke Schweigman-rust. Haar aanwijzingen zijn zacht en persoonlijk. Het opdoen van een mondkapje wordt hier een vanzelfsprekend onderdeel van de reis.

Via een pad tussen zwarte gordijnen moeten we zelf onze weg vinden. Binnen in de bol staat de voornaam van elke toeschouwer op een opstapje geschreven. De opdracht ‘Ga op je naam staan’ is meer dan een praktische noodzakelijkheid. Het onderstreept hoe je in Spectrum op jezelf bent, en met jezelf. Alleen in een gedeeld universum. Ook de uitloop is zinnelijk mooi. Het pad door een enorme hal is nu breed, en omgeven door gordijnen die nu het licht doorlaten, en het biedt uitzicht op het helverlichte zomerse buiten. Op de parkeerplaats staat voor iedereen een krukje, met de uitnodiging om de tijd te nemen voor de overgang naar het dagelijkse leven. De buitenkleuren zijn helder en spreken tot je. En als onderdeel van dit aardse spektakel vervolgt iedereen z’n weg.