Rome – Rodolfo Raiteri (52), hoofd van de duikers van de Italiaanse kustwacht, vond op woensdag 16 oktober na meer dan een week zoeken een scheepswrak op de bodem van de Middellandse Zee met daarbij de lichamen van twaalf mensen. Op zestig meter diepte, nog geen tien kilometer van Lampedusa, was het eerste wat hij zag een jonge vrouw en een baby. ‘De aanblik van die baby daar beneden was ondraaglijk’, zei hij later tegen het Italiaanse dagblad La Repubblica. ‘Het feit dat ze zo dicht naast elkaar lagen, en de manier waarop de armen van de vrouw waren gepositioneerd, geeft ons het vermoeden dat ze hem tot op het laatst dicht bij zich hield.’
De gezonken boot kwam uit Libië met 37 mensen uit met name Sub-Sahara Afrika aan boord, later waren nog vijftien Tunesiërs opgestapt. Volgens een reconstructie zouden de opvarenden plotseling naar dezelfde kant van het schip zijn gerend toen ze een reddingsboot zagen, waarna het kapseisde. De Italiaanse autoriteiten konden 22 mensen redden. Van dertien mensen – jonge vrouwen en een twaalfjarig meisje – werden direct de lichamen gevonden. Al snel bleek dat er nog mensen werden vermist, onder wie acht kinderen.
Aminata uit Ivoorkust zat op de boot met twee zussen en hun kinderen. Van hen was ze de enige die de ramp overleefde. Eén zus had ze al geïdentificeerd onder de eerste lichamen, ze zocht nog naar haar neefje van vier en haar andere zus met haar acht maanden oude baby. De Internationale Organisatie voor Migratie (iom) vermoedt dat zij de tante van de baby is.
Er sterven wekelijks mensen in de Middellandse Zee, maar het beeld ‘moeder verdrinkt met baby in haar armen’ haalde de internationale pers. Zo riep een van de tienduizenden naamloze doden die onzichtbaar op de zeebodem liggen even een gevoel van medeleven op. Ook Sea-Watch hoopte het onzichtbare zichtbaar te maken door in een tweet een foto van een van de lichamen naast het wrak te laten zien als ‘kijkje in de realiteit, in de bodem van de EU-politiek’.
De duikers van de Italiaanse grenswacht zien de gevolgen van het Europese grensbeleid dagelijks. ‘We werden gedreven door plicht, maar ook door passie’, zei Raiteri over de dagenlange zoektocht naar het wrak. ‘We wilden deze mensen hun waardigheid teruggeven.’
Het aantal getelde doden en vermisten op de Middellandse Zee in 2019 staat volgens de data van het Missing Migrants Project (IOM) op 1077 (peildatum 17 oktober)