De foto’s zijn oneindig vaak gepubliceerd, de gruwelscène is tientallen malen gereconstrueerd voor bioscoopfilms en documentaires. Hier werd veertig jaar geleden Italië’s meest provocerende filmmaker, dichter, schrijver, journalist, intellectueel en homoseksueel gevonden in de vroege ochtend van Allerzielen, als een bloederige homp vlees, door een vrouw die in een van de omringende houten barakjes woonde. Ze dacht aanvankelijk dat het een hoop vuilnis was, wat op die plek niet vreemd zou zijn geweest. Zo erg hadden ze Pasolini mishandeld.

Vandaag is de plek des onheils een lieflijk parkje. Om het hek hangt een ketting met een klipslot. ‘Gelieve altijd af te sluiten bij binnen- en buitengaan’, staat op een briefje. Een paadje met keien waarin Pasolini’s beroemdste dichtregels zijn uitgehouwen voert naar het monumentje dat iets van Zadkine’s De verwoeste stad heeft. Mannen met grote telelenzen sluipen rond en verdwijnen in het hoge bamboebos dat de plek omringt. ‘Wij zijn vogelkijkers’, geven ze als verklaring. In het Italiaans slaat het woord vogel, uccello, ook op het mannelijk geslacht, en Pasolini heeft met de dubbele betekenis gespeeld voor zijn film Uccellacci e uccellini (‘Grote en kleine vogels’). Duivelse ironie van de Lipu, de Italiaanse Bond ter Bescherming van Vogels?

Een stukje verderop, naast de aanmeerplek voor de watervliegtuigen waar de Idroscalo zijn naam aan ontleent, beland je midden in de set van Ettore Scola’s Brutti, sporchi e cattivi (1976), een wrange Italiaanse komedie over het leven aan de onderkant van de maatschappij, met een woonwagenvolk dat zich in een Italiaanse favela alleen met zichzelf, diefstal, incest en overleven bezighoudt. Scola’s film is hier in de buurt gedraaid, maar het lijkt onvoorstelbaar dat het vandaag nog steeds bestaat. Alsof de tijd sinds Pasolini’s dood stil is blijven staan. Een mensheid die niet meer bestaat komt uit de barakjes kruipen en kijkt je achterdochtig aan. Wegwezen a.u.b.

Iemand van hen zal wellicht nog iets weten van die nacht, toen de enorme slachtpartij plaatsvond. Maar de moord op Pasolini is een van de vele Italiaanse mysteries die nooit opgelost zullen worden. Wat rest is deze plek, die een verhaal vertelt, maar de vraag is welk.