Italië vreest een vluchtelingenzomer

Het aantal bootvluchtelingen dat Italië in de eerste vier maanden van 2022 levend heeft weten te bereiken is iets meer dan het jaar ervoor; in 2021 waren het er ruim tienduizend, in 2022 bijna elfduizend.

Een noodtoestand is het niet, maar dit zijn de ‘wintergetallen’, van de maanden waarin de Middellandse Zee tussen het Afrikaanse continent en Italië vaak te gevaarlijk is om de oversteek te wagen. Met het aanbreken van het zomerseizoen zullen meer mensen de oversteek maken, waarschuwt het unhcr, de VN-vluchtelingenorganisatie.

Nieuw is het grote aantal Egyptenaren onder de vluchtelingen. De reden is de oorlog in Oekraïne, waarmee het enige graanreservoir voor Afrika en Egypte abrupt is afgesloten. Egypte is voor negentig procent afhankelijk van Russisch en Oekraïens graan, hetzelfde geldt voor de Afrikaanse landen die voor het vierde jaar op rij onder een droogteseizoen hebben geleden. Zonder het graan uit Rusland en Oekraïne kunnen Eritrea, Soedan, Somalië, Ethiopië, Nigeria, Guinea en Kenia niet overleven. Na vier droogteseizoenen op rij zijn zestien miljoen mensen extra uit de Sahel volledig hulpbehoevend geworden. Volgens het unhcr zijn grote aantallen op de been, en zal het effect binnenkort ook aan de Italiaanse kusten zichtbaar worden.

Italië heeft nu te maken met drie grote vluchtelingenstromen die van verschillende kanten binnenkomen. In Noord-Italië, per trein over land, de Oekraïense vluchtelingen, tot nog toe 66.000. Dan de ‘gewone’ stroom uit Afrika die via Libië en Tunesië over zee komt en op Sicilië en Lampedusa koerst. En tot slot de stromen uit Turkije en Griekenland, die de Ionische kusten van Calabrië hebben ontdekt als uitwijkplaats voor vluchtelingen, vooral Afghaanse en Pakistaanse.

De zorg van het unhcr om wat Italië deze zomer te wachten staat klonk niet erg door in het betoog van de Italiaanse premier Mario Draghi voor het Europees Parlement op 2 mei. Ergens diep weggestopt zei hij weliswaar dat er meer aandacht moet zijn voor het Middellandse Zeegebied, dat ook deel van Europa is, en waar grote aantallen op til zijn. Maar verder dan voor de zoveelste keer aandringen op een herziening van de ‘achterhaalde logica van het Dublin-traktaat’ kwam hij niet. Alsof hij weet dat het toch niet gaat gebeuren.