Decani – De vijftigjarige abt Sava Janjic ziet wel vaker personen met een wahabitisch uiterlijk – baard en geschoren hoofd – voorbijrijden langs het Servisch-orthodoxe klooster Visoki Decani. Maar op de avond van 30 januari hield een viertal mannen in een Volkswagen Golf ineens halt voor de poort van zijn klooster.

De Italiaanse kfor-vredesmacht, die het klooster sinds het einde van de Kosovo-oorlog in 1999 onafgebroken bewaakt, was vrijwel onmiddellijk ter plaatse. In de Volkswagen werd een kalasjnikov, een pistool van Belgische makelij, munitie en islamistische lectuur aangetroffen. Het viertal zit momenteel in voorlopige hechtenis wegens illegaal wapenbezit. Bij twee verdachten gaat het om Syrië-gangers, zo meldt de openbaar aanklager, en in de woning van een derde verdachte is meer wapentuig en een isis-vlag gevonden. Ze wilden naar eigen zeggen een kamp opslaan in de bergen rond Decani.

De arrestatie bij het klooster kwam op een roerig moment. Eerder die avond, in een dorp veertig kilometer verderop, werden de huizen van Servische terugkeerders onder vuur genomen. En een dag eerder werd tijdens het vrijdaggebed twee kilo explosieven in de moskee van Drenas ontdekt. Dat lijkt een boodschap gericht aan de imam Osman Musliu, die bekendstaat om zijn onomwonden kritiek op religieus extremisme.

Op sociale media steekt monnik Sava zijn mening ook niet onder stoelen of banken. Hij zegt weinig vertrouwen te hebben in de rechtszaak tegen de gearresteerden. Veel van zijn Kosovaarse Twitter-volgers zien hem als verlengstuk van buurland Servië, maar Sava’s woorden geven veeleer blijk van jarenlang opgehoopte frustraties over Kosovaarse autoriteiten. Zijn veertiende-eeuwse klooster was vaker doelwit van intimidaties en aanslagen en staat op de Unesco-lijst voor bedreigd werelderfgoed. De gemeente Decani is met een procedure bezig om het klooster te onteigenen. In 2014 werd bij het nabijgelegen Patriarchaatsklooster van Pec een agent verwond door een wahabitische twintiger. ‘Hij werd gearresteerd, maar we hebben nooit meer wat over deze zaak vernomen’, zegt Sava. ‘Het lijkt erop dat de autoriteiten er alles aan doen om extremisme te bagatelliseren en Kosovo af te schilderen als een oase van rust. Kosovo is verre van dit.’ Maar ook al heeft kfor de waakzaamheid sinds de arrestatie verhoogd, de rust in het kloostercomplex is teruggekeerd. Sava heeft intussen alweer twee basisscholen met Albanese leerlingen op bezoek gehad.