Dat deed Duchamp niet.
De Marchand du sel (zoek het klankanagram) was immers al voorbij het olieverfschilderen, richtte zich op de geheimen van erotiek en vierde dimensie, en besloot een kunstwerk te maken waarin tekst en beeld een onlosmakelijk, zij het raadselachtig po‰tisch verbond met elkaar aangingen (The Large Glass/The Green Box). De tienduizend dollar gingen Duchamps neus voorbij, waarmee hij echter wel vermeed als een gedresseerde aap zijn kunstje in het kunstcircuit te moeten vertonen.
Aan zulk gevaar heeft David Powell (Cardiff, 1969) niet weten te ontsnappen. Twee jaar geleden had de kunstenaar (jong! Brits! hype! nu!) een alleraardigste zaal in het Stedelijk Museum ingericht: een grote tafel waarop een berg verfblikken, omwikkeld met horrorachtige labels van gruwelijke plaatjes uit medische handboeken die paars-groen-gele huidziekten en misvormingen aan oren, neuzen en monden toonden. De verfblikken zelf waren leeg. De oneigenlijke combinatie van gruwelplaatjes en zoiets prozaãsch als een verfblik werkte bevreemdend en wreed-humoristisch. Een goeie gimmick zogezegd, weliswaar beperkt houdbaar, maar toch opvallend. Powell (‘ik wil een manier vinden om imperfectie te accepteren’, orakelde de ex-Ateliers-kunstenaar handig tegen een critica van Het Parool) deelt die mening natuurlijk niet en gaat door met het uitmelken van zijn vondstje, nu in Galerie Van Gelder, onder titel Riddled with it.
Het is geen volle melk geworden.
Wat zien we als we de deur van de galerie opendoen? Een assemblage van op dik karton geplakte fotootjes van mensen wier neuzen zijn misvormd. Daartussen geplant een portret (jong, gaaf gezicht) van Powell zelf en een triomfantelijke fles eau de toilette van Chanel, geurlijn (neus!) l'Çgoiste.
Jongens en meisjes kunstpubliek, voelen jullie die wurgende spanning tussen het verleidelijke, met schoonheid geassocieerde parfum en de schokkende lelijkheid van de geportretteerden?
Dat dacht ik ook.
Even verderop hangt het schilderij Shitting Bricks (1997). En de hamvraag luidt natuurlijk: maakt dit schilderij zijn titel waar?
Jongens en meisjes kunstpubliek, ik kan jullie verklappen: dit schilderij maakt zijn titel helemaal waar.
Echt.
Want wat doet de linker, met de rug naar het publiek toegekeerde figuur?
Die houdt onder zijn billen een tas om een uitgepoepte baksteen in op te vangen.
Recht-op-en-neer, in your face kunst.
Erg hŠ?
En zo verrukkelijk confronterend politiek incorrect.
Net als het leven zelf.
Powells kunstje: de nulgraad van de hedendaagse kunst.
Beleef het nu.
Nu het nog kan.
Of later.
Als de hype voorbij is.
- Concrete po‰zie, Stedelijk Museum Amsterdam, t/m 6 april. Taal als beeldend middel, een papieren brood, gebakken uit de snippers van het Nederlands woordenboek, een fles gevuld met woorden, ‘alle mogelijkheden van taal als vorm, klank en ruimte uitgebuit’.
- Soon, kunstenaarsinitiatief pakhuis Wilhelmina, Oostelijke Handelskade 29A, Amsterdam, t/m 29 maart, open: vrijdag t/m zondag 14.00 - 18.00 uur. Zestien jonge Britse kunstenaars buigen zich over de begrippen ‘tijd’ en ‘vergankelijkheid’. Nu geen doorgezaagde koeien, schapen op sterk water (Hirst) of obscene komkommerkunst (Lucas) maar ingetogener werk van Cornelia Parker, Tina McCallan, Matthew Thompson, Dan Hays, Siobhan Davies e.a.
- Wineke van Muiswinkel, Projecties, Centrum Beeldende Kunst Nijmegen, Oude Haven 102, Nijmegen t/m 22 maart 1998. Een 16 mm-film (Silent business with sound all around us) en diaprojectie (Hoogge‰erd publiek). De film: ‘de acteurs zijn in feite figuranten voor een film die zich buiten het gefilmde afspeelt’. De dia’s: ‘gemaakt van een 16 mm-film waarop een tijgerdompteur te zien is tijdens zijn act. De tijgers blijven buiten beeld.’