Wie het Nederlandse tv-drama van de laatste vier jaar nog eens overziet, van Marc de Cloe’s Boy meets girl-miniaturen tot grote series als Vuurzee, wordt gefrappeerd door de toegenomen professionaliteit in alle aspecten van het stiel. Van scenario tot art direction, van regie tot acteerprestaties heeft drama niets meer van doen met de neerbuigende clichés die er door kunstkenners nog altijd over worden geventileerd. Ook in veel producties die artistiek niet interessant zijn omdat ze louter verstrooiing en klantenbinding beogen (logisch bij een massamedium als tv) is het vakmanschap behoorlijk gestegen. Schaamroodwekkend drama is uitzondering, geen regel.
Wat bovendien opvalt, is hoeveel drama gemaakt wordt over jonge mensen – van kinderen tot dertigers. Deels is dat omdat in die levensfasen de persoonlijkheid wordt gevormd, veranderingen plaatsvinden, gezocht wordt naar identiteit – wat veel kans op dramatische ontwikkelingen biedt. Deels omdat veel drama vóór jongeren wordt gemaakt – van soap tot artistieke producties als de One Night Stand-reeks. En deels omdat vooral de publieke omroep juist jongere tv-makers kansen biedt – en die maken uiteraard vaak drama over hun eigen belevingswereld. Waar bij komt dat ook oudere makers en kijkers weten wat het is om jong te zijn, die levensfase interessant blijven vinden en nieuwsgierig zijn naar hoe het is om nu op te groeien en keuzes te maken.
Andersom is de belangstelling van jongeren voor volwassenheid en ouderdom veel minder sterk, zeker nu jeugd en schoonheid heilig zijn en zelfs met alle mogelijke kunstgrepen worden nagedaan en -gemaakt waar ze verdwenen zijn. Ook mijn studenten in de sociale beroepen kiezen vooral voor werken met jongeren. Individueel is hun dat absoluut niet te verwijten: jong voelt zich het lekkerst bij jong. Maar maatschappelijk dreigt het catastrofaal te worden, gezien de vergrijzing.
Ook bij de zeven Nieuwe Lola’s van dit seizoen een groot aantal ‘jongerenproducties’. Dat geldt de twee resterende: Trage liefde van Boudewijn Koole (scenario en regie) en Olivier etc. van regisseur Sander Burger en een scenarioteam. In beide een jongeman als hoofdpersoon wiens leven volledig op de kop komt te staan. De ene omdat hij voor het eerst contact zoekt met zijn (homoseksuele) vader die niet weet dat hij een zoon heeft. De andere omdat de artsenvoorspelling van een kort leven, die zijn levenshouding bepaalde, plots niet meer van toepassing lijkt. De moeite waard. Dat is zeker ook een ander identiteitsverhaal Tijn…Tino, documentaire van Carina Ellemers over fotograaf Tijn van Dijk, als kind uit Indonesië geadopteerd en na zijn afstuderen kiezend voor zijn geboorteland.
Als tegenwicht voor dit jongerengeweld een documentaire van Ike Bertels: Gelukkig oud over bejaardenzorg in Akropolis van Humanitas in Rotterdam. Al was het maar om bewondering te krijgen voor de zorgverleners en de vele vrijwilligers daar. En voor de serieuze pogingen om autonomie en zelfredzaamheid van bewoners zo lang en ver mogelijk intact te laten. Maar onafwendbaar de vraag hoe lang die autonomie kan blijven wanneer vergeetachtigheid verglijdt naar dementie. Kijk en smelt voor mevrouw De Neijs, die laat zien dat dat proces niet automatisch met wanhoop van doen heeft. ‘Ik heb nooit een zakdoek.’ ‘Maar die lag in uw bed.’ ‘O, zal m’n liefdesverdriet wel zijn.’
Gelukkig oud, vrijdag 25 mei, 13.55 uur, Nederland 2 (Human); Trage liefde, vrijdag 25 mei, 22.50 uur, Nederland 2 (VPRO);
Tijn…Tino, donderdag 31 mei, 22.50 uur, Nederland 2 (Human); Olivier etc., vrijdag 2 juni, 22.50 uur, Nederland 2 (VPRO)
Alle zeven Nieuwe Lola’s nog te zien op Uitzending gemist