De sfeer is gemoedelijk. Te oordelen naar het podium ergens op de achtergrond is dit een gemeenschapszaaltje. Of een school.

Deze scène in 600 Miles van de Mexicaanse regisseur Gabriel Ripstein voert de kijker terug naar Columbine High School, in ieder geval zoals de slachtpartij moet zijn gegaan volgens de visualisering van Gus van Sant die er in 2003 de film Elephant over maakte. Ook Van Sant volgt zijn hoofdpersonages met een draagbare camera terwijl ze door de gangen van de school dwalen. Ook hij kijkt over hun schouder, net als wij nu met de agent meekijken en samen met hem dwalen, gehypnotiseerd door een gevoel van intense vervreemding.

Zoals de daders van Columbine hun slachtoffers kenden, zo heeft de atf-agent (Tim Roth) een persoonlijke relatie met de houders van de stalletjes, vooral een vrouw met wie hij soms seks heeft in een motel. Maar vuurwapens – dat is zijn ding. Op de markt is hij op het spoor van twee jongens, een Mexicaan en een Amerikaan, die wapens smokkelen in opdracht van Mexicaanse gangs. Hun werkwijze: het onopvallend kopen van zo veel mogelijk vuurwapens in verschillende winkels, en ze in auto’s verstoppen waarmee ze vervolgens naar Mexico rijden. Wanneer de agent de jongens wil arresteren, volgt er een vechtpartij. De Amerikaanse jongen maakt dat hij wegkomt, zijn maat stopt de bewusteloze agent in zijn auto en vertrekt met hem richting Mexico.

De film is een oefening in intensief kijken. Regisseur Ripstein, zoon van de beroemde Mexicaanse cineast Arturo Ripstein, vertelt niets over de psychologie van de personages. Hij laat slechts zien wat ze meemaken en wat ze tegen elkaar zeggen. De rest moeten wij invullen. Een terloopse opmerking kan verreikende gevolgen hebben. Tijdens de reis door het Mexicaanse landschap vraagt de jongen achter het stuur aan de vastgebonden agent of hij getrouwd is. De agent antwoordt: ik wás getrouwd, ze overleed aan een hersenbloeding, ze was boodschappen aan het doen. Kinderen? Nee, konden we niet krijgen. De jongen reageert niet. Maar hij luistert wel. Dat betekent iets.

De band tussen de jongen en de agent ontwikkelt zich langzaam. Ondertussen stijgt de spanning: de gangsters willen de agent dood, de jongen moet de daad verrichten. Het geweld dat onvermijdelijk uitbreekt is door de onderkoelde vertelstijl even onthutsend en effectief als in Van Sants film over Columbine. Er is geen muziek, geen slowmotion, geen frenetiek gestileerde montage. Alleen de kille absurditeit van mensen met geweren die in schokkend herkenbare situaties in woonkamer, keuken of badkamer op elkaar schieten. Het is net alsof wij met de personages buiten het eigen leven treden wanneer het moment van geweld daar is. En dan is er niets anders mogelijk dan toeschouwer zijn van chaos en willekeur.

Te zien vanaf 26 november

Beeld: Tim Roth als AT F-agent Hank Harris en Kristyan Ferrer als Arnulfo Rubio in 600 Miles. Foto Amstel Film