
In pogingen zijn geluid enigszins te vergelijken, duikt bij Michael Kiwanuka al sinds zijn debuut zowel Otis Redding, Van Morrison, Bill Withers als Gregory Porter op als referentie. Dat is tegelijk weinig behulpzaam en zeer verhelderend: Kiwanuka, Brit van Oegandese oorsprong, is in de kern dus in ieder geval een soulzanger, en dan in iedere hoedanigheid daarvan. De soul van pijn, de soul van vreugde, alles ertussen. Vier jaar geleden opende hij voor Adele, afgelopen zomer stond hij op Pinkpop nog in de tent in plaats van op het veld, maar inmiddels vult hij de Afas Live.
Zijn tweede album Love & Hate, geproduceerd door Danger Mouse, was groots en meeslepend, met enkele opvallend lange nummers, met orkesten en koren, de geest van David Gilmour in delen van het gitaarwerk, en dat in combinatie met een duidelijke liefde voor Isaac Hayes en Curtis Mayfield.
De opvolger is op twee nummers na compacter, en doet ook rauwer aan, gek genoeg, want Kiwanuka en zijn producer, opnieuw Danger Mouse, hebben hoorbaar over ieder detail nagedacht. Ieder accent in de klankkleur, elk effect over stem en gitaar, ieder uitgesponnen intro blijkt een functie te hebben in het smeden van een volledig samenhangend geheel uit al Kiwanuka’s invloeden. Fantastisch hoe hij in ‘I’ve Been Dazed’ de gospel ‘The Lord Said to Me/ Time Is a Healer’ herhaalt, naar voren haalt, samplet, naar de achtergrond schuift en het nummer vervolgt als een duet met zichzelf.
‘Another Human Being’ begint zachtmoedig met een harp, terwijl we een nieuwslezer over een traag-jazzy piano horen zeggen dat ‘for the first time the community was confronted with negroes in places they had never been – never been – never been’. Het is zeker niet het eerste moment dat kleur een rol speelt op het album. In ‘Rolling’ glijdt #blacklivesmatter al eerder het album binnen: ‘No tears for the young/ A bullet if you run away/ Another lost one/ Like father, like son, we pray.’
Dat ‘Another Human Being’ blijkt een intro, en wel tot ‘Living in Denial’, een nummer uit 2019 dat klinkt alsof het er in de jaren zeventig al was, daarna werd vergeten en via een retro-filmsoundtrack opnieuw tot leven is gebracht. Het spettert en schittert, in neonkleuren. En vervolgens komt het tegenovergestelde: het uitgeklede ‘Hero’, Kiwanuka kalm zingend over een rafelig, lekker lui deuntje, terwijl hij Black Panther Fred Hampton (1948-1969) eert: ‘There go a negro now’.
Hij heeft een stem die voorbij karakter gaat: het is een stem met charisma. Met effect erover of kaal: zijn stem eist ruimte op, zonder zich te hoeven verheffen – dat doet Kiwanuka nooit. Hij maakt indruk in kalmte, alleen de titel van het album schreeuwt in hoofdletters.
KIWANUKA sluit af met ‘Light’, een gospel vermomd als georkestreerde rockballad. Kinderkoor over een gitaarsolo. Het passend fantastische einde van een trip. Want hoe spaarzaam de psychedelica ook, minder dan een trip is dit album niet.
MichaelKiwanuka, KIWANUKA. Michael Kiwanuka speelt 26 november in Afas Live