Na dit eerste bedrijf vol met plannen volgt een fijne tour d’horizon langs hun liefdesleven en hun dromen – die tweede akte lijkt een tussendoortje, maar, net als bij Tsjechov zelf, wordt hier tussen neus en lippen door de slagpin getrokken uit de handgranaat die ieder goed toneelstuk is. Waarna in de derde akte de boel explodeert. In bedrijf vier wordt stilletjes afscheid genomen. Zo ongeveer loopt As the world Tsjechov, een Russen-pastiche van twee toneelmakers die de boel door elkaar komen trappen en zelf met de brokken blijven zitten.

Ze zijn al lang een duo, gaan ieder huns weegs, komen zo rond de zomer bij elkaar om samen iets te maken. En ze lijken op Tsjechov-karakters: naar elkaar luisteren is er nauwelijks bij, ze spelen een odd couple dat hopeloos verstrikt lijkt in illusies, hedonisten die ruggelings in hun zelfgegraven valkuilen lazeren. In het tweede bedrijf doen ze een bijna gezellig derdegraadverhoor, dat quasi zonder consequenties blijft, maar ondertussen: in de derde akte gaat het hard tegen hard. Alink kiest voor een carrière in Amerika, Plukaard blijft met de brokken van een onvoltooid project achter. De slotscène is een dubbele Tsjechov-flikflak. Eerst parafraseren ze het afscheid van Nina en Kostja uit De meeuw. Daarna doet Plukaard in z’n uppie een van de meest geaarde scènes uit het oeuvre van de Rus: een vivisectie op een te lang onder de pet gehouden woede, uit Oom Wanja.

In de try-out die ik zag, op het achtertoneel van Theater Bellevue in Amsterdam, schuiven Yara Alink en Sander Plukaard, twee ruim getalenteerde toneelspelers van een verse generatie neorealisten, eerst heel slim zichzelf langs Tsjechov, vervolgens komt Tsjechov gezellig tussen hun ambities in liggen, waarna ze, als het ware vergroeid met hun held en grote voorbeeld, zichzelf ironisch de toneelgeschiedenis in katapulteren – in een kleine en ironische epiloog, waardoor je toch met een brok in je keel afscheid van ze neemt. Zij zelf leverden het idee, de verbindende teksten en het jatwerk uit Anton Pavlovitsj, Koos Terpstra bood een structuur en een ordenende arm en schouder als regisseur.

Ze hebben een droom, die twee, Alink en Plukaard. Het belang van goed toneel opzoeken en vanaf de grond opnieuw opbouwen, zoiets. Je voelt aan alles hun beider urgentie. Bovendien zijn ze geestig, ad rem, niet pluizig, en ze staan met hun jonge pootjes op de grond en in het bluswater van een door dreigende vergrijzing en vertrutting geflambeerde kunstvorm.

Ik ben blij dat ze er zijn, die twee. Ga maar eens naar ze kijken.

As the world Tsjechov, 19 mei Toneelschuur Haarlem, 21 mei Theater aan het Spui Den Haag, 25 t/m 28 mei Theater Bellevue. Let op: aangepaste tijden, het is ‘borreltoneel’; alinkplukaard.nl

Beeld: Alink&Plukaard, Yara Alink en Sander Plukaard in As the world Tsjechov (Sanne Peper)