Twintig jaar oud en dan al redelijk en aardig zijn en er zo graag bij willen horen - het is om koud van te worden. ‘Trek een kloffie aan, smeer een hanekam in je haar en bekogel Ritzen met eieren’, zou je deze vroeg oudgeworden typen willen toeroepen. Maar die strategie is achterhaald.
Dat is het dilemma van de huidige studenten: alles is al eens geweest.
De studentendemonstratie afgelopen zaterdag in Den Haag leverde middelmatige resultaten op: vierduizend actievoerders, zes arrestaties en een gewonde. De demonstratie was eigenlijk alleen maar nieuws doordat het niet zoals vorig jaar op vreselijk geweld uitliep.
De studenten protesteren vooral tegen verlaging van de studiebeurzen. Iedere aanslag op de studiefinanciering maakt het jongeren uit de lagere inkomensgroepen moeilijker om te gaan studeren, weten zij. Maar ondertussen sluist de studiefinanciering wel miljoenen guldens door naar de hogere inkomens. Een degelijke discussie over de wenselijkheid van inkomensafhankelijke subsidies versus algemene voorzieningen, onafhankelijk van het inkomen, zou hier op z'n plaats zijn - maar beide partijen gaan dit vooralsnog uit de weg.
En het kan raar lopen, want de studenten hebben ondertussen in minister Ritzen een ongewone medestander gevonden. Terwijl zijn partij, de PvdA, al bijna is gevallen voor leningen in plaats van beurzen, ontpopt Ritzen zich als verdediger van het huidige stelsel. Hij wil ‘rust aan het front’.
Afgelopen zondag verwierf Ritzen definitief de status van Laatste der Mohikanen, toen hij het waagde om zich schrap te zetten tegen de ‘ondernemende universiteit’. Universiteiten moeten, zo stellen voorstanders van dit concept, gewoon de vrijheid krijgen de boer op te gaan; dan krijg je vanzelf de studies en de studenten die de markt en dus de samenleving nodig heeft. Een ideetje van Roel in ‘t Veld.
Deze zelfstandige ondernemer in ideeen is met een fantastische duik in het ideologisch vacuum van de sociaal-democraten gesprongen en kreeg tijdens een interne discussie vrijwel iedereen - behalve de minister - op zijn hand.
En juist hier openbaart zich de zwakte van de studentenbeweging. Het lukt de studenten niet om een tegenwicht te bieden tegen de trein van de privatisering en marktwerking die door het onderwijs dendert.
En dat zou wel eens alles te maken kunnen hebben met die wens er bij te horen, om vooral niet af te wijken. Protesteren tegen bezuinigingen op beurzen kan op de automatische piloot, maar voor het ontwikkelen van een eigenzinnige (en misschien wel ouderwetse) visie op het onderwijs is zelfvertrouwen nodig.
De eieren moeten richting Roelio en zijn moderne vrienden.