Londen – De bijzaal van de National Gallery is uitverkocht. Op het podium staan zeven acteurs die alle windstreken van het Verenigd Koninkrijk vertegenwoordigen. Op de achtergrond even zovele stembussen. Ze discussiëren in hun verschillende accenten over de vraag of het land wel of niet uit de EU moet, afgewisseld met persoonlijke herinneringen en verwachtingen. De teksten zijn die van gewone kiezers, afgelopen half jaar vergaard door interviewers en tot een lopende tekst geweven door de voormalige Dichteres des Vaderlands Carol Ann Duffy. De politieke stem van Westminster is die van Lady Britannia, de krijgshaftige maagd. ‘Listen’ is haar stopwoordje.
My Country: A Work in Progress is het eerste Brexit-toneelstuk, hoewel het meer gaat over de aanloop naar het referendum dan over de gevolgen van een Britse uittreding zelf. Veel nieuwe inzichten komen er in de anderhalf uur durende voorstelling niet voorbij, maar onderhoudend is het wel. Wat het vooral laat zien, is een behoefte binnen de kunstwereld om de grootste gebeurtenis op het eiland sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog te omarmen. ‘Het is een erg goede tijd om kunstenaar te zijn’, zei regisseur Rufus Norris in de Evening Standard. Satirici en cartoonisten kunnen dat beamen. En wie komt met de eerstvolgende Zeitgeist-roman?
Dat de meeste kunstuitingen sceptisch zijn over de Brexit zal niemand verbazen. In de referendumcampagne had vrijwel elke beroeps- of bevolkingsgroep een pro-Brexit-stroming, maar een ‘Artists for Britain’ bestond niet. Enkele bekendheden waren voor een Brexit – Michael Caine, Joan Collins, David Bailey onder anderen – maar de meeste kunstenaars, zeker de jongeren, hebben het niet op grenzen en vrezen dat de Britse overheid minder gul met subsidies zal zijn dan Brussel. Brexiteers wijzen erop dat de Britse kunstwereld al lang voor 1973, het jaar van toetreding tot de eeg, internationaal van karakter was. Zie alleen al de werken van Shakespeare.
Treurnis heeft nu plaatsgemaakt voor voorzichtig optimisme. Londen rekent op extra investeringen, zoals een nieuwe concertzaal, om haar positie als ’s werelds leidende cultuurstad na de Brexit te behouden. Tegelijk heeft de Brexit gezorgd voor het besef dat het koninkrijk groter is dan de hoofdstad. Zo vindt Grayson Perry dat kunstenaars meer interesse moeten tonen voor wat in den lande leeft. De ‘heteroseksuele travestiete pottenbakker’ heeft Remainers en Leavers gevraagd foto’s, verhalen en stemverklaringen op te sturen. Hij gebruikt die als materiaal voor twee vazen, die hij op de verjaardag van het referendum onthult. In Londen.