Toeristen kregen niet makkelijk antwoord op de vraag waarom. ‘Protest!’ riep een taxichauffeur. Meer kon hij er niet over vertellen. Een Poolse bezoekster belde haar militaire vader, ‘want die kent alle vaderlandse data uit zijn hoofd’. Toen zelfs die het niet wist, was het de beurt aan Wikipedia. Maar daar was slechts te vinden dat een verenigd christelijk leger – met inderdaad een grote groep Polen – de Ottomaanse moslims op 11 september 1683 een beslissende slag toebracht, ter verdediging van Wenen.

Ook dat bleek niet de reden, al vlaggen de Poolse taxichauffeurs wel tegen moslims. Ze tonen hiermee instemming met zo’n achtduizend Polen die afgelopen zaterdag protesteerden tegen de komst van Syrische vluchtelingen. De tekst op een spandoek: ‘Moslimvluchtelingen zijn het Trojaanse paard van Europa.’ En: ‘Vandaag vluchtelingen, morgen terroristen.’

Tegelijk was er een bijeenkomst om vluchtelingen welkom te heten, georganiseerd onder het beeld van Copernicus – een nogal internationalistisch ingestelde, in het Latijn schrijvende Pool uit vervlogen tijden: 1473-1543.

Het antivluchtelingenkamp is echter luidruchtiger en bedient zich van krachtiger termen. Volgens de belangrijkste krant van het land, de Gazeta Wyborcza, zelfs iets te krachtig. De ruimte voor lezerscommentaar onder artikelen over vluchtelingen is vervangen door de tekst: ‘Vanwege bijzonder agressieve opmerkingen die onrechtmatig geweld prediken en oproepen tot raciale, etnische en religieuze haat, staan wij lezers niet toe om commentaar te leveren.’

Polen ontpopt zich voor Europa tot wat Volendam is voor Nederland: terwijl er geen moslim is te bekennen, is de meerderheid als de dood voor islamitische inwoners. Het land is sinds de Tweede Wereldoorlog een van de meest etnisch homogene landen ter wereld. Het blijkt Polen er veel aan gelegen te zijn dat zo te houden. Zelfs de paus kan ze niet op andere gedachten brengen. Zijn oproep tot hulp aan vluchtelingen, uit naam van christelijke naastenliefde, maakt weinig indruk. ‘Wat betreft de immigranten’, zei de streng-katholieke politicus Jaroslaw Gowin, ‘heeft de paus het mis.’

Van de bekende Polen liet alleen de oude held Lech Walesa een ander geluid horen: ‘Als het nodig is, neem ik vluchtelingen op in mijn eigen huis’, zei hij. Op één voorwaarde: ‘Als mijn vrouw het goed vindt.’ Dat wordt spannend.