Berlijn – Opnieuw waren er afgelopen weekend protesten, opnieuw werden er journalisten aangevallen, maar deze keer waren er geen honderden, maar duizenden demonstranten op de been. In de grote Duitse steden groeit een onverwachte alliantie van protest tegen wat men de ‘corona-dictatuur’ van Angela Merkel noemt.
Een maand geleden nog leken de gemeenschappelijke zorgen over het virus aan het wapengekletter in de Duitse politieke cultuur een einde te hebben gemaakt. Niet alleen in het parlement maar ook op straat was geen sprake meer van het protest, dat de afgelopen jaren met name van rechterzijde zo sterk had geklonken.
De centrale figuur van deze ‘apolitieke’ rust was bondskanselier Merkel, die de maanden ervoor nog van de politieke bühne leek verdwenen; ze trok zich aan het eind van haar vierde ambtstijd steeds verder terug. Maar met de opkomst van corona nam ze haar vertrouwde positie als ‘moeder des vaderlands’ weer in, en dankzij de lage sterftecijfers in Duitsland leek iedereen tevreden met haar aanpak.
Wellicht door de afwezigheid van zichtbare ellende groeide onderhuids echter de scepsis. Die klinkt bij gerespecteerde maatschappelijke figuren, zoals theaterregisseur Frank Castorf in een Spiegel-interview, maar verenigt op straat ook allerlei politieke splintergroeperingen en complot-theoretici.
Is het virus geen ‘hoax’, zoals een spreker op de Querdenken-demo in Stuttgart zaterdag zei – bedoeld om de burgers ‘monddood’ te maken? Op de demonstratie, de grootste van het land, waren zaterdag zowel de ‘patriottische’ Duitsland-vlaggen van de klassieke AfD-stemmer te zien, als de regenboogvlaggen met ‘vrede’ erop, die eerder van demonstraties van de Groenen bekend zijn.
De woede komt niet alleen van extreem-rechts, maar ook van personen die zich aan de linkerkant plaatsen. De demonstranten hebben een gemeenschappelijke vijand gevonden in figuren als Bill Gates (het vermeende brein achter de coronapandemie), maar binnenlands in Angela Merkel. In haar kielzog krijgen ook ‘de media’ ervan langs, die onnodig paniek zouden hebben gezaaid en haar verordeningen veel te gehoorzaam zouden hebben verspreid.
De feiten blijken bij deze coronaprotesten overigens minder van belang. Diverse demonstranten zeiden te vrezen dat de regering hen hun ‘democratische grondrechten’ afpakt – vergelijkbaar met Hitler-Duitsland – maar ze kunnen wel met tienduizend tegelijk samenkomen omdat de strenge maatregelen van de laatste weken alweer zijn versoepeld. En dat er in landen met een minder effectief beleid veel hogere sterftecijfers zijn, vermelden ze er ook niet bij.